Bình thường, các bậc phụ huynh sẽ không quan tâm nhiều hoặc né tránh việc tìm hiểu xem con mình nghĩ gì về tình dục và tình yêu. Cho đến khi phát hiện con yêu đã quan hệ tình dục, họ mới hoang mang, tìm đến các văn phòng tư vấn tâm lý, thám tử nhờ giúp đỡ hoặc tìm kiếm các giải pháp trên các phương tiện thông tin về kinh nghiệm để giải quyết vấn đề. Thậm chí, nhiều bậc phụ huynh còn vài lần ‘ngậm bồ hòn làm ngọt’ đi giải quyết hậu quả giúp con.
Đâu là nguyên nhân của ‘sự thoáng’ về tình dục?
Nhiều nghiên cứu, điều tra xã hội của các nhà xã hội học, nhà tâm lý, giáo dục học... đưa ra các nguyên nhân như: sự tiếp cận thông tin từ internet, điện thoại di động, sách báo... về tình dục và những vấn đề liên quan khá dễ dàng. Các bạn trẻ có thể dễ dàng tìm kiếm và giao lưu một cách dễ dàng, nhưng lại chưa có kỹ năng sàng lọc và kiểm chứng thông tin nhận được.
Tại phòng tư vấn tâm lý, bạn gái 14 tuổi tâm sự về việc có nên cho bạn trai quan hệ khi yêu nhau vài tháng: ‘Các bạn cháu sau khi yêu được vài tháng là sẽ được trải nghiệm chuyện quan hệ, giờ ai cũng vậy, nếu mình khác đi chẳng khác gì mình là vật thể lạ. Cháu sợ các bạn chê mình kém cỏi và bạn trai cháu sẽ chia tay’. Một bạn gái khác cũng khẳng định: ‘Giờ là thế kỷ 21 rồi, nên việc yêu hay quan hệ tình dục là chuyện bình thường, nếu không xảy ra chuyện đó thì đâu có gọi là tình yêu mà là tình đồng chí’. Một tâm sự của một bạn nam 16 tuổi cũng bày tỏ quan điểm: ‘Em thấy việc yêu và quan hệ tình dục là chuyện bình thường, miễn là cả hai tự nguyện, ở bên Tây họ tôn trọng điều đó và em thích vậy’. Một bạn trai 15 tuổi cũng thể hiện quan điểm: ‘Chuyện ‘yêu’ có gì đâu mà phải quan trọng. Nó chẳng khác gì nhu cầu ăn uống và các nhu cầu khác, miễn là phải an toàn. Ở bên nước ngoài chuyện này bình thường như cơm bữa ấy mà’.
Sự quan tâm của cha mẹ rất quan trọng đối với trẻ vị thành niên
Mặt khác, việc cha mẹ ít quan tâm hoặc né tránh vấn đề cho rằng nó tế nhị, hoặc nhiều cha mẹ quan niệm ‘lớn khắc tự hiểu’, cũng là một nguyên nhân tạo cơ hội các bạn trẻ tiếp xúc, tìm kiếm các thông tin bên ngoài để thỏa mãn nhu cầu sinh lý của mình.
Giáo dục giới tính còn bị bỏ ngỏ vì nhiều quan điểm cho rằng ‘vẽ đường cho hươu chạy’. Điều này càng khiến cho các thông tin về tình yêu, tình dục đến với các bạn trẻ một cách thiếu hệ thống và chắp vá. Sự thiếu hiểu biết này dẫn tới hàng loạt hệ lụy như nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, có thai ngoài ý muốn, nạo phá thai hay những tổn thương về sức khỏe và tâm lý sau đó.
Choáng váng với ‘quan niệm tình dục’ trong giới trẻ
‘Thích là ‘yêu’': Quan niệm này có nghĩa là yêu không ràng buộc, không cần biết nhiều thông tin về đối phương mà chỉ cảm thấy có hứng thú với nhau và vui vẻ, được thỏa mãn về mọi điều là có thể nhanh chóng ‘rút ngắn giai đoạn’. Thậm chí nhiều bạn trẻ còn cho rằng ‘thà một phút huy hoàng rồi chợt tắt, còn hơn buồn le lói suốt trăm năm’. Kiểu sống vội, sống gấp đã làm các bạn trẻ có những quyết định táo bạo và dễ dàng hơn trong việc chấp nhận quan hệ tình dục. Nhiều bạn sau một cuộc ‘yêu’ quay lại nghi ngờ, liệu đó có phải là tình yêu hay chỉ là những cảm xúc nhất thời.
‘Yêu là cho’:Quan niệm này có nghĩa là, lời nói phải đi đôi với hành động. Nếu cả hai đã thích và nói lời yêu đương nhiên chuyện gần gũi thể xác là điều không thể tránh khỏi. Nếu chuyện ‘yêu’ không xảy ra một trong hai sẽ nghi ngờ tình cảm của đối phương và mối quan hệ có thể chấm dứt. Vì vậy, không ít các bạn trẻ ra điều kiện, nếu sau thời gian bao lâu mà không ‘sở hữu’ được người yêu thì sẽ chính thức chia tay.
‘Chưa là kém’:Đây là một cuộc đua ngầm trong giới trẻ về khả năng quan hệ, số lượng, đối tác thực hiện. Nếu một bạn trẻ chưa biết gì về chuyện này, thì ngay lập tức sẽ bị chê rằng ‘quá kém’ hoặc ‘quê một cục’.
Một bạn nam học đại học năm thứ nhất tâm sự: ‘Bạn em đỉnh lắm, đã sở hữu được 5 cô là ít, nhưng không để hậu quả gì. Còn em mới tập tành, chưa có kinh nghiệm nên đã phải giải quyết hậu quả, thế mới đau chứ’. Một bạn khác gọi đến đường dây tư vấn nhờ: ‘Em muốn làm sao để có thể đồng ý cho em XX vì cả hai đã yêu gần 1 năm nhưng chưa xảy ra ‘chuyện ấy’ nên các bạn đều chê em kém cỏi, làm em rất đắn đo. Có phải bạn ấy chưa tin tưởng em hoặc bạn ấy chưa thật sự yêu em?’... Dường như đối với các bạn trẻ, việc quan hệ tình dục khi yêu chính là cách thể hiện bản lĩnh, khẳng định khả năng và ‘trình độ’ của mình.
Ảnh minh họa
‘Không nên, nhưng không xấu’:Đây là phần lớn các câu trả lời kín của các bạn trẻ lớp 12 tại một trường phổ thông tại Hà Nội khi được hỏi về việc: khi yêu có nên quan hệ tình dục và sống thử trước hôn nhân. Thì 75% cho rằng không nên, nhưng cũng không xấu. Các bạn trẻ sẽ dễ dàng chấp nhận việc quan hệ tình dục sớm hoặc sống thử nếu cả hai có những điều kiện cần thiết và tin tưởng lẫn nhau.
‘Tình yêu không tình dục là tình đồng chí’: Đây là một quan niệm được lan truyền nhiều trong giới trẻ. Điều này cho thấy tình dục được giới trẻ xem là điều kiện để tồn tại của tình yêu. Vì vậy khi yêu mà không xảy ra chuyện tình dục thì có nghĩa mối quan hệ cần phải được xem xét lại. Nhiều bạn cho rằng như vậy là chưa thật sự tin tưởng nhau.
'Lý thuyết đi đôi với thực hành’: Bắt đầu từ việc các bạn trẻ được đọc, được nghe và được xem chuyện ‘yêu’ xảy ra quá nhiều trên các phương tiện một cách dễ dàng và không bị kiểm soát. Chỉ cần một cái kích chuột các bạn có thể tìm thấy mọi thứ. Thậm chí còn có những cách mời chào đến tận tay thông qua các phần mềm di động. Sự tò mò, khích thích, cộng với hoàn cảnh và không gian thích hợp là những yếu tố tạo nên những cảm xúc khó kiềm chế, các bạn trẻ sẽ có được những trải nghiệm một cách dễ dàng.
‘Có là bỏ’: Nhiều bạn trẻ chưa lường trước được những hậu quả liên quan đến sức khỏe và tâm lý khi có thai ngoài ý muốn. Hơn nữa các dịch vụ nạo phá thai hiện nay khá tiện dụng, nhanh chóng và xuất hiện một cách tràn lan. Các bạn trẻ có thể dễ dàng tìm kiếm, tiếp cận mà không cần bất cứ sự ràng buộc nào; vì vậy, chỉ cần có thai là bỏ thì mọi chuyện sẽ trở nên khá dễ dàng.
Văn hóa câm lặng: Nhiều bạn trẻ cho rằng nếu làm mà không nói, không thừa nhận thì chẳng ai có thể biết. Họ sẽ đào sâu chôn chặt thì chẳng ai có thể biết chuyện gì đã xảy ra. Phần lớn sẽ tự giải quyết mà không cần hỏi ý kiến người lớn. Một bộ phận giới trẻ tự cho mình quyền tự quyết định và chịu trách nhiệm với hành động của bản thân. Mặt khác, họ cũng biết nếu bố mẹ hoặc người lớn biết chắc chắn sẽ nhận được những kết quả không mong muốn, thậm chí bị kết tội. Vì vậy, im lặng là vàng và trẻ sẽ tự làm mà không cần có sự góp ý của bố mẹ hoặc người lớn.
Làm gì để giúp con ‘chạy đúng đường’?
Cha mẹ nên tự trang bị cho mình kiến thức về tâm sinh lý và giới tính. Tìm hiểu xu hướng, quan niệm và cách nhìn nhận của giới trẻ hiện nay thế nào. Nhiều cha mẹ thường không tìm hiểu mà thường áp đặt những gì mình đã có và đang trải nghiệm cho trẻ. Điều này sẽ không thể phù hợp và sẽ làm cho khoảng cách cha mẹ và con rộng thêm.
Cha mẹ cần là người bạn thân thiết của con
Không nên la mắng hay đánh chửi con cái khi trẻ nêu quan điểm về tình dục mà bố mẹ cho rằng sai lệch. Thay vào đó nên kiên nhẫn ngồi xuống lắng nghe và giảng giải những tác hại cũng như ảnh hưởng mà quan hệ tình dục sớm mang lại, lấy những bằng chứng sống hoặc tấm gương để trẻ có thể nhìn thấy vấn đề một cách rõ hơn. Điều quan trọng hơn cả là hãy tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến suy nghĩ và hành vi của trẻ. Phần lớn, những quan niệm lệch lạc của trẻ về quan hệ tình dục là do thiếu sự quan tâm chăm sóc, hướng dẫn của cha mẹ. Vì vậy, thay vì né tránh, để cho trẻ tự mò mẫm tìm hiểu thì các bậc phụ huynh cần dành nhiều thời gian chăm sóc và giáo dục giới tính cho trẻ ngay từ khi trẻ cắp sách tới trường.
Làm thế nào để cha mẹ có thể nhận thấy con mình đã bắt đầu yêu và đã quan hệ tình dục? Cách tìm hiểu tốt nhất là quan sát biểu hiện của trẻ hằng ngày và biết được tất cả các mối quan hệ bên ngoài của con cái. Việc quan sát và tìm hiểu cần tế nhị và dựa trên sự tôn trọng tối đa đối với trẻ. Nếu đã quan hệ tình dục, trẻ sẽ chú ý chăm chút hơn đến ngoại hình, đầu tóc, cách ăn mặc, chạy theo các phong cách thời trang mới… Điều quan trọng hơn xuất hiện xu hướng nói dối, đơn giản vì trẻ luôn cố che giấu những việc mình đã làm. Trẻ tìm mọi cách nói dối để được đi với người yêu, lấy tiền đi chơi,... Đặc biệt, việc học hành có thể bị bỏ lãng vì bị chi phối bởi nhiều vấn đề khác.
Có thể bạn chưa biết:
Trò chuyện với con yêu về tình dục
Tìm hiểu bệnh lây qua đường tình dục
Những quy tắc giữ an toàn tình dục quan trọng
Điều phụ nữ nên biết về sức khỏe tình dục
Chuyên viên tư vấn Thanh Vân
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!