Bệnh Parkinson là rối loạn thoái hóa của não bộ ảnh hưởng đến tình trạng cử động, thăng bằng và kiểm soát cơ của bệnh nhân. Căn bệnh này được đặt theo tên của giáo sư James Parkinson, ông đã mô tả chi tiết của bệnh trong luận án An Essay on the Shaking Palsy vào năm 1817.
Parkinson thuộc nhóm các bệnh rối loạn vận động gây cứng cơ, run, tư thế và dáng đi bất thường, chuyển động chậm chạp. Trong trường hợp nặng, người bệnh có thể mất đi một số chức năng vận động. Đặc biệt khi bệnh nhân bị người khác chú ý hoặc tập trung vào một việc làm hiện tại thì sự run cơ diễn ra nhiều và nặng hơn.
Võ sĩ Muhammad Ali. Ảnh: Indipendent.
Thông thường bệnh này liên quan đến sự giảm hình thành và sản xuất dopamine trong tế bào thần kinh dopaminergic của thân não. Các triệu chứng phụ có thể xuất hiện như rối loạn chức năng nhận thức cấp cao và các vấn đề về ngôn ngữ. Parkinson là bệnh mãn tính tự phát hoặc trong trường hợp thứ cấp, nguyên nhân gây bệnh có thể là do độc tính của một số loại thuốc, chấn thương đầu hay các rối loạn y tế khác.
Bệnh Parkinson được chia thành 4 nhóm chính dựa trên các nguyên nhân gây bệnh. Nhóm bệnh thứ cấp hoặc tự phát, nhóm có nguyên nhân, nhóm do di truyền, nhóm Parkinson kết hợp chung với những thoái hóa nhiều hệ thống. Trong đó nhóm tự phát chiếm phần lớn các ca bệnh.
Nếu bệnh khởi phát trước 50 tuổi hoặc thậm chí trước 40 tuổi gọi là Parkinson khởi phát sớm. Người ta ước tính 10% bệnh nhân Parkinson khởi phát bệnh trước 45 tuổi. Người bệnh thường có các dấu hiệu về giảm thiểu chức năng vận động cơ học, ngoài ra còn có một số triệu chứng khác như rối loạn chức năng tự trị, có vấn đề về nhận thức, mất ngủ...
Bệnh thường xuất hiện bốn triệu chứng về vận động: run, cứng, chậm chạp và tư thế bất ổn định. Khoảng 30% bệnh nhân không xuất hiện run trong thời gian đầu, nhưng đặc điểm này sau đó cũng sẽ bộc phát khi bệnh tiến triển. Triệu chứng cứng người là do cơ bắp và xương bị cứng dần, có thể kèm theo đau khớp. Di chuyển chậm chạp là đặc tính lâm sàng đặc trưng nhất của bệnh Parkinson. Trong giai đoạn cuối, bệnh sẽ xuất hiện các chứng bất ổn định về tư thế dẫn đến mất cân bằng và té ngã.
Chữ viết tay của một bệnh nhân Parkinson các nét run và mờ.
Chẩn đoán bệnh Parkinson có thể dựa vào biểu hiện sớm là chậm vận động ở một tay. Người bệnh thường giảm vung vẩy tay khi đi bộ nhanh. Triệu chứng này hay kèm với đau ở vùng vai. Một số bệnh nhân bị triệu chứng đầu tiên là run khi nghỉ. Nói chung trong giai đoạn sớm của Parkinson điển hình thì các triệu chứng xảy ra ở một bên phải hoặc trái, rất hiếm khi xảy ra cả hai bên cùng một lúc. Các chuyên gia khuyên mọi người cân nhắc đến bệnh viện khám khi có một trong những biểu hiện sau đây:
- Thay đổi biểu cảm của nét mặt: Nhìn không chớp mắt, nhìn trừng trừng.
- Giảm vung vẩy ở một cánh tay khi đi bộ.
- Dáng người hơi gù xuống.
- Cứng và đau vai.
- Đi kéo lết ở một bên chân.
- Cảm giác tê bì, kim châm, đau hoặc khó chịu mơ hồ ở vùng gáy hay chân, tay.
- Giọng nói trở nên nhỏ hơn.
- Cảm giác run ở bên trong cơ thể.
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!