Có khoảng 1/3 người trưởng thành ở Mỹ bị bệnh huyết áp cao. Hơn 90% người trưởng thành ở độ tuổi từ 80 sẽ phát triển bệnh huyết áp cao, còn được gọi là tăng huyết áp hoặc cao huyết áp. Mặc dù huyết áp cao là bệnh phổ biến, nhưng nó không phải là vô hại. Huyết áp cao là nguyên nhân chính gây xơ vữa động mạch, quá trình gây tắc nghẽn động mạch dẫn đến các cơn đau tim và đột quỵ. Huyết áp cao hơn 140/90 mmHg được thấy ở:
- 69% những người bị cơn đau tim đầu tiên.
- 77% những người bị đột quỵ lần đầu.
- 74% những người có suy tim sung huyết.
Cao huyết áp thường không có triệu chứng, ngay cả khi huyết áp cao ở mức nghiêm trọng. Chỉ có 35% những người bị huyết áp cao kiểm soát được nó. Nếu huyết áp cao không được kiểm soát tốt, nó có thể gây hại cho động mạch.
Huyết áp cao gây xơ vữa động mạch như thế nào?
Khi tim đập, nó đẩy máu qua các động mạch trong toàn bộ cơ thể. Huyết áp cao hơn có nghĩa là với mỗi nhịp tim, động mạch khắp cơ thể sẽ căng lên và kéo dài hơn so với khi bình thường. Sự kéo căng này có thể làm tổn thương các tế bào nội mạc, một lớp có cấu trúc tinh tế của tất cả các động mạch. Nội mạc khỏe mạnh luôn hoạt động tích cực để ngăn chặn xơ vữa động mạch (còn gọi là xơ cứng động mạch) tiến triển. Khi nội mạc bị tổn thương, nó sẽ thu hút nhiều cholesterol 'xấu' LDL và các tế bào bạch cầu. Cholesterol và các tế bào tích tụ lại trong thành động mạch, cuối cùng hình thành các mảng bám xơ vữa động mạch.
Mảng bám nguy hiểm
Mặc dù mảng bám thường phát triển mà không có triệu chứng trong nhiều năm, nhưng những mảng bám có thể đột nhiên bị vỡ. Theo phản ứng tự nhiên, cơ thể coi đây như là một vết thương bình thường và các tiểu cầu được huy động đến tạo thành cục máu đông, ngăn chảy máu giống như ta vẫn thường thấy ở các vết thương ngoài da. Và chính các cục máu đông này làm tắc các động mạch. Kết quả có thể gây ra một cơn đau tim hoặc đột quỵ.
Ảnh minh họa
Huyết áp cao, xơ vữa động mạch và các biến chứng khác.
Huyết áp cao làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, làm tăng nguy cơ phát triển các biến chứng của xơ vữa động mạch, chẳng hạn như:
- Đau tim
- Đột quỵ
- Bệnh động mạch ngoại biên
- Rối loạn chức năng cương dương
- Bệnh thận
Bệnh huyết áp cao có thể tự gây ra xơ vữa động mạch nhưng nó lại hay có bạn đồng hành. Xơ vữa động mạch sẽ hình thành nhanh hơn và nguy hiểm hơn khi bệnh tăng huyết áp kết hợp với:
- Bệnh tiểu đường
- Nồng độ cholesterol cao bất thường
- Hút thuốc lá
Nếu bạn có bất kỳ yếu tố nguy cơ khác kết hợp với cao huyết áp, nguy cơ xơ vữa động mạch bắt đầu tăng lên đáng kể.
Điều trị cao huyết áp, ngăn ngừa xơ vữa động mạch
Điều trị huyết áp cao có thể giúp chống lại xơ vữa động mạch. Phần lớn sự suy giảm trong tỷ lệ tử vong do nhồi máu cơ tim và đột quỵ trong vòng 50 năm qua là do cải thiện được tình trạng huyết áp của bệnh nhân. Ví dụ, ở tuổi trung niên và người già có huyết áp cao, việc làm giảm huyết áp tâm thu (số trên) 10mmHg sẽ giúp:
- Giảm 50-60% nguy cơ tử vong do đột quỵ
- Giảm 40-50% nguy cơ tử vong do nhồi máu cơ tim
Tập thể dục và một chế độ ăn lành mạnh, ít muối, nhiều loại trái cây và rau quả sẽ làm giảm huyết áp ở mức vừa phải. Với hầu hết mọi người, việc sử dụng thuốc để kiểm soát huyết áp là việc làm cần thiết. Trong thực tế, hầu hết bệnh nhân cuối cùng sẽ phải dùng tới hai hoặc nhiều loại thuốc huyết áp. Nhiều loại thuốc có hiệu quả điều trị cao huyết áp nhưng không có loại thuốc nào được chứng minh là tốt hơn so với những thuốc khác trong việc ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
Huyết áp cao là phổ biến nhất trong những yếu tố nguy cơ của xơ vữa động mạch. Nó cũng dễ dàng được phát hiện và chữa trị. Có nhiều nơi có thể giúp kiểm tra số đo huyết áp, chẳng hạn như nhà thuốc, phòng mạch, trung tâm y tế… Không nên chủ quan, bạn cần được kiểm tra, biết con số huyết áp của mình và được điều trị kịp thời nếu bạn bị tăng huyết áp.
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!