Rối loạn tiêu hóa thường gặp ở trẻ bắt đầu ăn dặm, trẻ mới đi học hoặc giai đoạn chuyển mùa... Táo bón, tiêu chảy, khó tiêu, đầy bụng, nôn trớ, trẻ lười ăn hoặc kém hấp thu đều là những dấu hiệu thường gặp của rối loạn tiêu hóa. Tâm lý chung của các bà mẹ nuôi con nhỏ là rất xót xa khi thấy con gầy sọp đi khi bị rối loạn tiêu hóa và tìm mọi cách để bé ngừng tiêu chảy, nôn trớ, táo bón...
Tuy nhiên, nếu vội vàng xử lý và không đúng cách có thể gây ảnh hưởng lâu dài, làm hệ tiêu hóa của trẻ yếu đi. Chị Trần Mai (Mẹ Zen) ở TP HCM, sau 2 lần đưa bé đi khám bác sĩ đã rút ra được những kinh nghiệm hữu ích để giữ gìn sức khỏe cho trẻ.
Chia sẻ của chị về câu chuyện 525.000 đồng tiền công khám và bài học có được đã thu hút sự quan tâm của nhiều bà mẹ khác.
Mẹ Zen viết về những dấu hiệu của bé khi bị rối loạn tiêu hóa: 'Thứ 6, Zen đi học đến trưa thì được mẹ đón về nhà, ngủ một giấc tới chiều dậy thì bắt đầu nôn ói xối xả. Mẹ sợ quá, chở đi khám ở bác sĩ gần nhà và được chẩn đoán là 'rối loạn tiêu hóa'. Bác sĩ dặn là cứ để con ói cho tống hết vi-rút ra ngoài và kê thuốc cho con. Mẹ nhìn thấy là men tiêu hóa và thuốc chống ói (sở dĩ bác sĩ nói cứ để cho con ói mà lại kê thuốc chống ói vì thuốc đó dùng cho cữ tối, đề phòng trường hợp bé ăn vào ói ra cả thức ăn và thuốc sẽ uống sau đó). Mẹ thấy Zen tuy ói ào ạt nhưng số lần ói giảm dần, vả lại đã có sữa mẹ (là thức ăn dễ hấp thu nhất) nên mẹ cũng không lo, cứ để con ói cho tống nhanh vi-rút ra ngoài, ói xong thì lại bú.
Tới sáng thứ 7, Zen hết ói và bắt đầu đại tiện phân lỏng, đa phần là nước. Chuyện này bác sĩ cũng đã dặn trước là bé sẽ bị như vậy nên mẹ không quá lo lắng, vẫn tiếp tục cho con bú, cắt hết các cữ ăn, chỉ bú mẹ và uống thêm oresol baby, dù lúc này phân có mùi hôi, tanh. Zen uống oresol rất ít, chủ yếu là bú mẹ liên tục cả ngày lẫn đêm. Đến chiều, Zen vẫn tiếp tục đi lỏng nhưng số lần đã giảm và bớt mùi hôi hơn. Mẹ biết con đã dần khỏi bệnh nhưng ba vẫn lo nên lại chở con đi tái khám. Bác sĩ nói hiện tượng bình thường và còn dặn mẹ 'nếu cho con uống sữa công thức thì cắt hết cữ sữa công thức, chỉ cho con bú sữa mẹ thôi'. Tối hôm đó, Zen sốt nhẹ (khoảng 37,5 - 38,5oC) nên mẹ không cho uống thuốc hạ sốt mà để con được da tiếp da với ba. Nhờ vậy, Zen hết sốt và ngủ rất ngon'.
Trẻ em là đối tượng dễ bị rối loạn tiêu hóa hơn cả vì hệ miễn dịch và sức đề kháng chưa hoàn thiện (Ảnh: NVCC)
Tuy nhiên, tình trạng 'đi ngoài' của bé chưa dứt hẳn mà tiếp tục phân lỏng, nằm ngoài tầm kiểm soát của mẹ Zen. Chị Trần Mai chia sẻ: 'Sang sáng hôm sau, Zen đi ngoài phân sệt, mẹ mừng vì vậy là con đã hết bệnh nhưng một lúc sau, con lại đi lỏng như nước. Lúc này, mẹ hoảng quá, cộng thêm với việc thấy con gầy sọp đi, bình thường chạy khắp nơi mà nay chỉ đi thôi cũng té lên té xuống. Nhìn con mà mẹ khóc cả đêm nên lại nói với ba đặt lịch cho con khám ở bệnh viện. Và quả thật, đó là một quyết định sáng suốt của ba mẹ. Mẹ đã nhận được những kiến thức hữu ích:
1. Tại sao gọi là rối loạn tiêu hoá? Rối loạn tức là không giống như bình thường, ví dụ tôi bỗng chán, không muốn ăn cũng gọi là rối loạn, tôi ăn vào bị ói cũng gọi là rối loạn... Trường hợp của Zen được gọi đúng là viêm đường ruột do siêu vi.
2. Có nhiều loại viêm đường ruột, nếu viêm đường ruột do vi khuẩn thì bé sẽ đi phân đặc hơn, kèm máu hoặc các sợi đàm hoặc cả hai và bé sẽ rất mệt, người bị lừ đừ. Còn Zen là viêm đường ruột do siêu vi nên dù mệt nhưng vẫn có nét tươi, vẫn chơi bình thường, chỉ là không bằng thường ngày thôi, bụng vẫn mềm (viêm do vi khuẩn thì bụng căng cứng). Triệu chứng của bệnh viêm đường ruột siêu vi sẽ là ói trước và tự hết ói từ 8 - 12 giờ sau đó.
Tiếp đến, bé đi phân lỏng. Sở dĩ đi phân lỏng vì cơ chế của cơ thể người sẽ tự điều chỉnh, nếu đã bị nhiễm siêu vi vào ruột thì cơ thể sẽ tập trung nước ở đó để tống siêu vi ra ngoài theo đường ói hoặc phân. Nếu siêu vi nhiễm ở phần ruột trên thì sẽ ói nhiều hơn, nếu nhiễm sâu xuống ruột dưới thì sẽ đi ngoài nhiều hơn và đặc biệt phân rất lỏng vì có nhiều nước theo cơ chế tống siêu vi của cơ thể. Và vì ruột dưới rất dài, dài hơn ruột trên nên bé sẽ đi ngoài lỏng trong thời gian khá lâu, từ 7 đến 10 ngày, kèm sốt nhẹ vài lần. Nếu bé nào đi ào ạt một ngày nhiều lần thì số ngày đi lỏng sẽ giảm xuống, tức là bệnh nhanh khỏi hơn. Còn ngược lại, bé đi lỏng ít lần hơn trong một ngày thì tức là sự đào thải siêu vi ít hơn, buộc số ngày đi lỏng phải nhiều hơn và bệnh lâu khỏi hơn. Vì vậy, nếu mẹ thấy bé đi phân lỏng ào ạt nhiều lần trong ngày thì nên vui hơn là buồn.
3. Không cần dùng bất cứ thuốc gì cho bé vì cơ thể có sẵn cơ chế tự đào thải. Công việc của bố mẹ là cung cấp đủ nước và chất cho bé. 4 chất phải cung cấp đủ cho bé là nước, muối, đường và kali. Các chất khác có trong sữa mẹ và sữa mẹ là thực phẩm dễ hấp thu nhất đối với cơ thể bé. Tuy nhiên, kali trong sữa mẹ rất ít nên phải cung cấp thêm bằng dịch và oresol là phù hợp. Nếu bé không chịu uống oresol, mẹ có thể thay thế bằng nước dừa non (phải là dừa non chứ dừa già sẽ làm bé đi ngoài nhiều hơn) thêm chút muối. Nó có tác dụng giống oresol nhưng chỉ áp dụng cho bé trên 12 tháng tuổi (bé dưới 12 tháng chưa được uống nước dừa) để con dễ uống hơn.
4. Không cho bé uống thuốc chống ói vì nôn ói là cơ chế của cơ thể đào thải siêu vi ra ngoài nên cầm ói lại hoàn toàn không tốt.
5. Bác sĩ dặn mẹ nên duy trì cho con bú mẹ liên tục theo nhu cầu và cho con ăn bất cứ thứ gì con muốn, dù là cơm, bánh mì hay thứ gì cũng được (nhưng không ăn chất béo, nếu có thì một chút xíu dầu thực vật thôi) chứ không nhất thiết cứ phải ép bé ăn cháo. Nếu bé ăn được cháo thì càng tốt, không ăn được thì không ép, chỉ cho con bú mẹ và cung cấp dịch để bù nước và chất là được. Khi hết bệnh, bé sẽ tự động ăn nhiều. Ép con ăn mới là nguyên nhân gây biếng ăn về sau chứ không phải do bệnh.
6. Nếu giai đoạn này bé ăn cái gì, đi ra cái đó thì cũng là bình thường vì ruột bé lúc này y như lưới B40 vậy nhưng chất vẫn vào cơ thể chứ không phải ra ngoài hết nên bố mẹ đừng thấy vậy mà không cho con ăn hoặc ép con ăn'.
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!