Vì sao NCT dễ mắc lao?
Bệnh lao là một trong những mối quan tâm hàng đầu của y học nước ta và trên thế giới. Tại Việt Nam mỗi năm có thêm khoảng 130.000 người bị lao và có 20.000 - 30.000 người chết vì lao. Tỉ lệ lao phổi ở NCT khá cao khoảng 25 - 30% nghĩa là cứ 100 NCT thì có 25 - 30 người bị mắc bệnh lao. Lao phổi ở NCT thường đi kèm theo những bệnh khác của tuổi già làm cho việc phát hiện và điều trị sớm gặp nhiều khó khăn.
Ở NCT, bệnh lao có thể xuất hiện theo cơ chế “tái nhiễm khuẩn nội lai”. Bệnh lao trở lại do vi khuẩn lao “nằm ngủ” từ lâu trong cơ thể, nay “thức tỉnh”, hoạt động trở lại và gây bệnh. NCT sức đề kháng giảm, nên các vi trùng lao bị nhiễm từ lúc trẻ sau nhiều chục năm ở trạng thái ngủ nhân một cơ hội thuận lợi hoạt động trở lại gây ra bệnh lao. Người cao tuổi thường bị nhiều bệnh mạn tính như: tiểu đường, tim mạch, tăng huyết áp, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tâm phế mạn... nên thường xuyên đến các bệnh viện, trung tâm y tế để khám chữa... Khi đến các cơ sở y tế, NCT cũng thường tiếp xúc với các bệnh nhân khác, do đó cũng dễ bị lây nhiễm bệnh lao.
Tuổi càng cao thì tỷ lệ bệnh mắc bệnh lao phổi càng lớn.
Bệnh lao phổi ở NCT thường có diễn biến âm thầm, các triệu chứng thường gặp ở bệnh lao như: sụt cân, mệt mỏi, sốt về chiều, thường bị che lấp bởi các tình trạng khác của người già. Triệu chứng sốt do bệnh lao thường sốt nhẹ và âm ỉ, ít khi sốt cao, nên NCT có thể không nhận ra. Cũng có thể gặp tình trạng đổ mồ hôi về đêm và ho ra máu, thì lại dễ nhầm với dấu hiệu các bệnh khác. Việc chẩn đoán bệnh lao phổi ở người cao tuổi cũng gặp nhiều khó khăn. Chụp Xquang phổi không điển hình do chồng chéo nhiều bệnh phổi mạn tính khác. Vì vậy phát hiện và điều trị sớm bệnh lao ở người cao tuổi là công việc khó...
Do NCT có thể mắc kèm nhiều bệnh mạn tính kèm theo dễ làm cho bệnh lao phổi nặng thêm và khó điều trị. Người bệnh tiểu đường nếu không được điều trị tốt sẽ dễ bị mắc thêm bệnh lao và để điều trị lao tốt phải giữ đường huyết ở mức ổn định thường xuyên. Bởi vì đường trong máu cao là môi trường tốt cho vi trùng lao phát triển.
NCT thường hay đau khớp do đó thường dùng các loại thuốc giảm đau kháng viêm. Nếu dùng lâu dài loại thuốc có chứa corticoid như: prednisolon, dexamethason, hydrocortison... sẽ bị giảm sức đề kháng nên dễ bị nhiễm trùng, đặc biệt là nhiễm lao và nhiễm nấm. Vì vậy, không nên tự ý dùng các loại thuốc corticoid. Khi sử dụng corticoid phải thận trọng theo dõi các phản ứng có hại và nhanh chóng báo cho thầy thuốc biết.
Điều trị bệnh lao ở NCT như thế nào?
Những gia đình có NCT đang điều trị lao cần quan tâm đến một số vấn đề về phương pháp điều trị và cách phòng tránh để không lây nhiễm cho những thành viên khác.
Trong quá trình điều trị bệnh lao phổi ở NCT cần lưu ý: bệnh lao phổi có tính lây lan cao, vi trùng trong đờm càng nhiều thì tính lây lan càng cao. Do vậy, trong vòng 3 tháng đầu điều trị, người bệnh cần chủ động phòng tránh lây lan cho người thân bằng cách hạn chế tiếp xúc thân mật, nhất là với trẻ em vì trẻ rất dễ bị nhiễm vi trùng lao. Gia đình người thân cũng cần giải thích động viên đồng thời khéo léo giúp người bệnh không mặc cảm vì sinh hoạt tạm thời cách ly, tình trạng này sẽ giảm dần sau khoảng 2-3 tháng điều trị thuốc kháng lao. Khi vi trùng lao trong đờm không còn nữa thì bệnh nhân có thể sinh hoạt lại bình thường với gia đình...
NCT khi bị lao phổi cần tới ngay các bệnh viện, cơ sở y tế có chuyên khoa hô hấp để được tư vấn điều trị phù hợp. Tùy theo tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc chữa trị phù hợp. Trong điều trị, người bệnh cần phải kiên trì uống thuốc trị lao đủ thời gian và kiểm tra Xquang phổi, xét nghiệm đờm, theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị. Nếu bệnh nhân dùng thuốc không đủ liều, hoặc thường xuyên quên uống thuốc, uống không đủ thời gian sẽ dẫn đến hiện tượng bệnh lao kháng thuốc và dễ tái phát lại, khi đó việc điều trị sẽ rất khó khăn.
Bên cạnh việc dùng thuốc, người bệnh lao cần nghỉ ngơi nhiều, hạn chế căng thẳng về tinh thần, tránh thức khuya dậy sớm.
Việc phòng bệnh lao phổi ở NCT cũng cần được quan tâm đúng mức. NCT cần chú ý giữ gìn sức khỏe, bảo vệ đường hô hấp, tránh tiếp xúc với nguồn lây trực tiếp bằng cách đeo khẩu trang. Nên ăn uống và ngủ, nghỉ điều độ, tập thể dục thể thao ở mức độ thích hợp thường xuyên.
Khi thấy các triệu chứng nghi lao phổi, NCT nên đến khám để phát hiện kịp thời bệnh và chữa trị sớm.
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!