Boòng boong trị tiêu chảy, viêm gan

Quả boòng boong còn có tên thạch vĩ dây, dâu da đất... Tên  khoa học Lygodium flescuosum Sw, là một đặc sản của xứ Quảng. Đông y gọi là 'hải kim sa' vì cây này có rất nhiều bào tử lóng lánh như những hạt cát vàng (kim sa). Cây mọc hoang khắp nơi, thường thấy ở bờ rào. Để làm thuốc, cắt toàn cây dùng tươi hay phơi khô, không phải chế biến.

Boòng boong - đặc sản xứ Quảng (Ảnh minh họa: Internet)

Trong nhân dân dùng toàn cây boòng boong sắc uống chữa chứng tiểu tiện bí, đái dắt, đái buốt, đái ra cát sạn, đại tiện táo bón, chữa chấn thương ứ máu (uống trong, bó ngoài); giã nát đắp các vết thương phần mềm, vết loét, chín mé, mụn rộp loang vòng, còn dùng làm thuốc lợi sữa. Sau đây là một số cách dùng boòng boong làm thuốc.

Chữa tiêu chảy

Boòng boong cả cây sắc nước uống.

Chữa ăn uống khó tiêu, bụng trướng đầy do thấp trệ (tỳ thấp trướng mạn)

Quả boòng boong 30g, bạch truật 8g, cam thảo 2g. Sắc uống ngày một thang.

Chữa viêm gan

Quả boòng boong 15g, nhân trần 30g, xa tiền thảo 20g. Sắc uống ngày một thang.

Đi lị ra máu

Dây và lá boòng boong 60-90g, sắc kỹ với nước, chia  2-3 lần uống trong ngày.

Toàn thân phù thũng, bụng trướng như cái trống, nằm không thở được

Quả boòng boong 15g, hạt bìm bìm (khiên ngưu tử) 30g, một nửa để sống một nửa sao chín, cam toại 15g. Tất cả nghiền bột mịn, trộn đều. Mỗi lần dùng 8g bột thuốc, sắc với một bát nước, uống vào trước bữa ăn hằng ngày.

Chữa di tinh, mộng tinh

Dây boòng boong đốt tồn tính, nghiền mịn; mỗi lần dùng 4-6g hòa với nước sôi uống.

Chữa tiểu ra sỏi (thạch lâm)

Quả boòng boong 30g, hoạt thạch 30g, bạch mao căn (rễ cỏ tranh) 30g, kim tiền thảo 60g, xa tiền thảo (cỏ mã đề) 12g. Sắc uống ngày 1 thang, chia 3 lần.

Chữa đái ra dưỡng chấp (cao lâm)

Quả boòng boong 40g, hoạt thạch 40g, cam thảo 10g. Tất cả tán nhỏ, trộn đều. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 8g; dùng nước sắc với khoảng 20g mạch môn (củ tóc tiên) hoặc 10g cỏ bấc đèn (đăng tâm thảo) để chiêu thuốc.

BS. Phó Thuần Hương