Có nên bổ sung vitamin tổng hợp hằng ngày?

Có ý kiến cho rằng nên uống bổ sung nhưng có ý kiến lại khuyên không nên uống. Vậy sự thực là chúng ta có cần thiết phải bổ sung vitamin tổng hợp hay không và nếu cần thì bổ sung như thế nào?

Vai trò của vitamin đối với cơ thể

Trước hết chúng ta cần phải hiểu vitamin có vai trò gì đối với cơ thể. Đây là các vi chất dinh dưỡng, là những chất mà cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ nhưng lại đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe mỗi người.

Với vai trò là chất xúc tác, vitamin giúp đồng hóa và biến đổi thức ăn, tạo năng lượng cần cho hoạt động sống của các tế bào.

Ngoài ra, vitamin còn bảo vệ tế bào khỏi bị tấn công bởi các gốc tự do là những chất độc hại được sinh ra trong quá trình chuyển hóa các chất dinh dưỡng nhờ đặc tính chống lại quá trình oxy hóa và tham gia bảo vệ cơ thể chống nhiễm trùng, khử độc và sửa chữa các cấu trúc bị tổn thương.

Khi thiếu vitamin và khoáng chất có thể gây ra một số bệnh như: bệnh tê phù do thiếu vitamin B1, khô mắt do thiếu vitamin A, xuất huyết do thiếu vitamin K, vitamin C, thiếu máu do thiếu sắt, còi xương do thiếu vitamin D, canxi...

Vitamin cũng rất cần thiết cho sự phát triển và tăng trưởng bình thường của cơ thể. Nếu thiếu hụt nghiêm trọng một hoặc nhiều các vi chất dinh dưỡng ngay trong bào thai, trẻ có thể mắc các bệnh bẩm sinh.

Trong những năm tháng đầu đời, thiếu vitamin và khoáng chất gây ảnh hưởng nhiều đến sự phát triển toàn diện của trẻ.

Ăn uống đa dạng các loại thực phẩm là cách bổ sung vitamin tốt nhất cho cơ thể.

Nhược điểm của vitamin tổng hợp

Vitamin tổng hợp được tạo nên từ rất nhiều loại hợp chất, vì vậy, khác với vitamin thiên nhiên, chúng được chiết xuất trực tiếp từ thực vật. Nhưng cũng có những loại vitamin và khoáng chất lại được sản xuất tổng hợp với hóa chất.

Chúng được sản xuất để “bắt chước” cách hoạt động của các vitamin tự nhiên trong cơ thể. Nhiều loại vitamin tổng hợp còn bị tách riêng và cơ thể không thể sử dụng chúng giống như vitamin tự nhiên.

Vitamin thiên nhiên thường chứa thêm enzym và khoáng chất khác giúp cơ thể nhận ra, chuyển hóa và sử dụng khi cần thiết.

Trong khi đó, vitamin tổng hợp không có điều đó, vì vậy, vitamin tổng hợp phải dùng đến khoáng chất của chính cơ thể và có thể dẫn đến cơ thể người dùng thiếu hụt khoáng chất nghiêm trọng.

Ngoài ra, vitamin tổng hợp chứa các hợp chất hóa học không có trong tự nhiên, vì vậy, vitamin tổng hợp hấp thụ kém hơn so với vitamin từ thiên nhiên và có thể có hại cho cơ thể, ví dụ, các vitamin tan trong chất béo như vitamin D, A, K, E dạng tổng hợp đặc biệt nguy hiểm vì chúng có thể tích tụ trong các mô mỡ, trong gan khi dư thừa sẽ gây độc tính cho cơ thể người sử dụng.

Trường hợp nào cần bổ sung vitamin?

Không phải tất cả mọi người ai cũng cần dùng vitamin tổng hợp, chỉ có những người bị thiếu hụt vi chất dinh dưỡng không thể cải thiện bằng chế độ dinh dưỡng mới thực sự cần bổ sung loại vitamin này.

Việc uống viên vitamin cụ thể phù hợp với từng người sẽ giúp cơ thể hấp thụ tốt hơn và điều trị được các vấn đề về sức khỏe hợp lí hơn là những viên vitamin tổng hợp được bán tràn lan dưới danh thực phẩm chức năng.

Một số trường hợp cần uống vitamin cụ thể do bác sĩ kê đơn, có thể kể ra như: Phụ nữ có thai: Cần bổ sung folate, sắt. Người ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Nên bổ sung vitamin D. Người không có thói quen ăn sữa, các chế phẩm từ sữa có thể dùng thêm calcium, vitamin D. Những người ăn chay: Nên bổ sung thêm vitamin B12.

Người ăn kiêng để giảm cân có thể bổ sung thêm các vitamin tổng hợp. Trẻ suy dưỡng biếng ăn bổ sung thêm vitamin nhóm B, kẽm... Người thiếu máu dinh dưỡng có thể bổ sung viên sắt. Người ăn uống kém, sau ốm dậy, sau phẫu thuật...

Để biết mình có cần uống vitamin hay không, tốt nhất nên đi khám sức khỏe tổng quát, cần thiết thì làm xét nghiệm máu xem có bị thiếu loại vi chất dinh dưỡng nào không?

Khi thiếu thì cần bổ sung theo sự tư vấn của bác sĩ. Còn đối với những người bình thường, khỏe mạnh hãy cố gắng ăn uống đầy đủ, ăn đa dạng các loại thực phẩm đó chính là cách bổ sung vitamin tốt nhất cho cơ thể.

ThS. BS. Lê Thị Hải (Viện Dinh dưỡng Quốc gia)