Đề phòng đột tử do cảm lạnh mùa Hè

Đột tử là thuật ngữ dùng để chỉ những cái chết bất ngờ, đột ngột, không biết trước. Đột tử có thể xảy ra ở các lứa tuổi khác nhau, ngay cả ở những người trẻ tuổi. Đột tử do căn nguyên tim mạch là căn nguyên tử vong phổ biến trên thế giới và chiếm trên 50% các ca tử vong do bệnh tim mạch. Có tới trên 70% những trường hợp đột tử là do có căn nguyên tim mạch, tuy nhiên phần lớn các trường hợp đột tử xảy ra ở những người tuổi cao, một số ít xảy ra ở những người trẻ tuổi. Tử vong thường do nhồi máu cơ tim, do đột quỵ não hoặc do phình vỡ động mạch não bẩm sinh...

Trên thế giới, những trường hợp đột tử cũng đã được thông báo ở những vận động viên thể thao, vận động viên bơi lội tắm hoặc luyện tập trong điều kiện thời tiết lạnh. Ngoài ra còn gặp đột tử  ở những người sau uống rượu và tắm lạnh đột ngột, con số thống kê và tỷ lệ đột tử ở Việt Nam hiện chưa có thông báo chính thức. Hàng năm ở Mỹ có khoảng 250,000 đến 300,000 trường hợp đột tử xảy ra có liên quan đến các bệnh tim mạch.

Tắm lạnh ngay sau khi kết thúc luyện tập thể thao hoặc sau khi uống rượu là việc làm bất lợi, không khoa học; thậm chí để lại hậu quả đáng tiếc là tử vong đột ngột. Trong quá trình hoạt động thể thao, các mạch máu giãn ra để cung cấp máu, oxy, dinh dưỡng của các cơ tham gia trong quá trình luyện tập. Khi gặp lạnh đột ngột các mạch máu sẽ co lại đột ngột và gây tăng áp lực lên thành mạch, làm tăng huyết áp. Đối với những người có sẵn bệnh tim mạch (bệnh mạch vành, tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, phình mạch não bẩm sinh, vữa xơ động mạch, suy tim...), việc tăng huyết áp đột ngột có thể dẫn tới những biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim… và có thể dẫn tới tử vong nếu không được phát hiện, cấp cứu và điều trị kịp thời.

Ngăn ngừa đột tử là việc có thể thực hiện được nếu mọi người, cá nhân, tổ chức thực hiện nghiêm các quy định về chăm sóc sức khỏe, các quy định của ngành y tế đối với công tác khám sức khỏe định kỳ, khám phát hiện bệnh cho người làm công việc (nghề) nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm. Việc phát hiện các bệnh lý tim mạch, điều trị để tránh tiến triển và biến chứng là biện pháp dự phòng quan trọng trong phòng chống đột tử.

Bên cạnh đó, tắm đúng cách sau khi lao động hoặc vận động thể thao là vấn đề cần được lưu ý. Mặc dù tắm lạnh được cho là có nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng cần phải tắm đúng cách, đúng quy trình với những lưu ý như sau:

Ngay sau khi lao động, hoặc luyện tập thể thao cần nghỉ ngơi ít nhất 30 phút để làm mát cơ thể. Quá trình này sẽ khiến các mạch máu và cơ tim, thân nhiệt, nhịp thở dần trở về trạng thái hoạt động bình thường.

Khi bắt đầu tắm không nên sử dụng ngay nước lạnh mà cần tắm bằng nước ấm trước vài phút. Sau đó giảm dần nhiệt độ cho đến khi cơ thể cảm thấy mát. Tránh để cơ thể tiếp xúc với nước lạnh một cách đột ngột.

Những người uống rượu bia say không nên tắm lạnh, không nên ngủ trong phòng điều hòa có nhiệt độ thấp, để nhiệt độ quá lạnh, nhiệt độ phù hợp khoảng 28oC.
Những người có bệnh tim mạch luyện tập thể thao cần có tư vấn của bác sĩ chuyên ngành y học thể thao về cường độ và phương pháp phù hợp để tránh hậu quả đáng tiếc./.

Nguồn ảnh: Internet

ThS.BS. Nguyễn Kiên Cường

Viện Y học dự phòng Quân đội