Hen suyễn là một bệnh về đường hô hấp phổ biến ở trẻ em. Đây là một bệnh hô hấp mạn tính không thể điều trị khỏi hoàn toàn, mục tiêu điều trị hướng đến là kiểm soát tốt triệu chứng bệnh, giảm biến chứng và tần suất cũng như hậu quả cơn hen suyễn mang lại. Vì vậy, các phụ huynh cần nắm rõ những nguyên nhân gây ra bệnh hen suyễn ở trẻ em để có biện pháp phòng tránh cho con khỏi căn bệnh này.
Hen suyễn là gì?
Hen suyễn là tình trạng viêm đường hô hấp mạn tính gây ra hiện tượng phù nề và chít hẹp đường thở dẫn đến hiện tượng khó thở và khò khè cho trẻ. Khi gặp phải những tác nhân kích thích, tình trạng hẹp đường thở gia tăng làm cho trẻ khó thở hoặc không thở được, lúc này được gọi là lên cơn hen.
Nguyên nhân gây ra bệnh hen suyễn ở trẻ em
Hiện nay vẫn chưa xác định được một cách đầy đủ những nguyên nhân gây ra bệnh hen suyễn ở trẻ em. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, có rất nhiều tác nhân là nguy cơ cao gây ra bệnh hen suyễn đó là:
- Bệnh hen suyễn thường liên quan đến yếu tố di truyền và thường gặp ở những trẻ có cơ địa dị ứng. Nếu trong gia đình có người bị hen suyễn thì trẻ cũng có nguy cơ cao mắc hen suyễn.
- Những trẻ mắc chứng béo phì, suy dinh dưỡng hay sinh non cũng có nguy cơ mắc bệnh hen suyễn.
- Tình trạng nhiễm trùng do virus cũng là yếu tố nguy cơ gây bệnh hen suyễn cho trẻ em.
- Ngoài ra, một số yếu tố khác liên quan đến môi trường sống cũng gây nguy cơ khởi phát bệnh hen suyễn ở trẻ như:
- Các loại dị nguyên ở trong nhà như gián, nấm, mốc, chất tẩy rửa, mạt bụi nhà, lông thú,
- Các loại dị nguyên ở ngoài nhà như khói thuốc lá, phấn hoa, nấm mốc, các hóa chất...
- Các loại thức ăn như tôm, cua, ốc và những đồ ăn có chất bảo quản.
Khi những yếu tố này gây kích thích lên phế quản sẽ gây ra phản ứng viêm. Đây là yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất gây ra tình trạng chít hẹp đường thở. Lúc này, phế quản sẽ bị phù nề, sưng đỏ đồng thời tiết ra chất nhầy từ các mô bị viêm dẫn đến việc bị tắc ngẹt trong lòng phế quản.
Triệu chứng hen suyễn ở trẻ em
Tuy không có các triệu chứng cụ thể khẳng định chắc chắn trẻ bị hen suyễn nhưng các bậc phụ huynh nên cảnh giác nếu thấy trẻ có những biểu hiện như sau:
- Trẻ dễ bị cảm lạnh, ho, sổ mũi, nghet mũi khi trời lạnh, thời tiết chuyển mùa và chậm khỏi bệnh dù đã dùng nhiều loại thuốc cảm, áp dụng nhiều biện pháp giải cảm khác nhau. Có khi bệnh kéo dài liên tục 10 – 15 ngày rồi mới dần dần tự bình phục.
- Khi trẻ ăn các món lạ, thịt bò, hải sản, thịt gà, măng tây, ăn thức ăn có tính nóng ... trẻ có biểu hiện như ho, khó thở, tức ngực.
- Khi tiếp xúc với thú nuôi, hoặc khi gặp phải mùi ẩm mốc, xăng dầu, khói bụi, trẻ có biểu hiện khó thở, mệt nhọc.
- Trẻ thường hắt hơi, sổ mũi, ho, cảm vào một thời điểm cố định nào đó trong năm, thường là khi thời tiết chuyển mùa hoặc mùa lạnh, như một đồng hồ sinh học vậy.
- Trẻ khó thích nghi với trời lạnh hơn là trời nóng, mỗi buổi sáng sớm hay nửa đêm đều có thể gây ảnh hưởng đến cơ thể trẻ, khiến trẻ bị ho khó thở.
- Đôi khi trẻ thở rất mệt nhọc, thở khò khè, thở hắt, hơi ngắt quãng, nhịp thở không đều, rất mệt mỏi vì cơ thể không được cung cấp đầy đủ khí oxy.
Các bậc phụ huynh cũng nên cảnh giác ngay khi trẻ có các triệu chứng của một cơn hen điển hình: bắt đầu với hắt hơi, ngứa mũi, ngứa họng, càng lúc càng khò khè, khó thở, phải ngồi chồm người dậy để thở và vận dụng các cơ hô hấp phụ. Ngoài ra, trẻ còn bị ho, khó thở, nặng ngực, tái đi tái lại nhiều lần sau khi vận động mạnh, khi tiếp xúc với các yếu tố khởi phát cơn hen, khi thay đổi thời tiết ...
Tuy nhiên, để chắc chắn trẻ có bị hen suyễn hay không thì cần đến sự hỗ trợ của bác sĩ. Đối với trẻ dưới 2 tuổi rất khó để có thể chẩn đoán tình trạng hen suyễn bởi vì hiện tượng thở khò khè, khó thở không chỉ xuất hiện ở hen suyễn mà còn xuất hiện ở một trong số các bệnh khác liên quan đến đường hô hấp. Trên thực tế, nhiễm siêu vi đường hô hấp cũng có thể là nguyên nhân phổ biến khiến trẻ bị thở khò khè.
Khi đưa trẻ đi khám, bác sĩ sẽ kiểm tra sức khỏe của bé cũng như tiền sử bệnh của gia đình để đi đến một kết luận chính xác nhất.
Điều trị bệnh hen suyễn ở trẻ em như thế nào?
Bệnh hen suyễn không thể chữa dứt điểm hoàn toàn nhưng có thể kiểm soát được tình trạng bệnh, giúp bệnh nhân có một cuộc sống gần như bình thường. Có những trẻ bị mắc bệnh hen suyễn tự khỏi trong một thời gian dài nhưng bệnh nhân có thể tái phát bất cứ lúc nào.
Trẻ bị hen suyễn cần được tuân thủ việc điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ, uống thuốc đúng liều lượng, tái khám đúng hẹn. Nếu như bệnh hen suyễn ở trẻ em là do di truyền thì không có biện pháp nào có thể ngăn chặn sự phát triển của bệnh. Không thể kết luận được khả năng mắc bệnh của trẻ cho tới khi những triệu chứng nhất định xảy ra như thở khò khè, ho liên tục. Tuy nhiên, các bậc phụ huynh vẫn có thể giảm tối thiểu mức độ nghiêm trọng của căn bệnh này, nếu thực hiện theo những chỉ dẫn sau:
- Không để trẻ hít phải hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá. Về bản chất, khói thuốc lá không gây dị ứng nhưng khi hít vào sẽ gây sưng phổi.
- Hạn chế tiếp xúc với không khí ô nhiễm, tránh sử dụng lò sưởi hoặc bếp lò vì khói từ bếp lò có thể kích thích tới hệ thống hô hấp của trẻ.
- Nếu trẻ bị dị ứng với lông thú nuôi thì không cho trẻ tiếp xúc với thú nuôi. Giảm nấm mốc trong nhà bằng cách lắp đặt những chiếc quạt gió hoặc mở cửa sổ trong nhà bếp khi nấu ăn, nhà tắm khi tắm. Nếu cần thiết, bạn có thể lắp đặt một chiếc điều hòa hay máy chống ẩm để giữ độ ẩm ở khoảng 35 - 50%.
- Hạn chế khả năng mắc cảm cúm và cảm lạnh. Bởi 2 triệu chứng này là vô cùng nguy hiểm đối với người đang bị hen suyễn, điều này sẽ là bất lợi cho việc điều trị bệnh hen. Có thể giảm nguy cơ bị cảm bằng cách ngăn ngừa những tác nhân gây bệnh, giữ gìn vệ sinh, tăng cường miễn dịch và hạn chế tiếp xúc với người đang bị cảm cúm.
- Trẻ bị hen suyễn nên ở nhà nếu trẻ bị sốt, cảm, hoặc có nguy cơ ốm, tốt nhất không nên đến trường ít nhất là 24 giờ sau khi phát hiện bệnh.
- Cho trẻ đi kiểm tra sức khỏe thường xuyên vì trẻ bị hen thường rất dễ mắc các bệnh khác về đường hô hấp, chính vì thế, nếu cần tiêm phòng bệnh về đường hô hấp thì nên cho trẻ tiêm định kỳ theo chỉ dẫn của bác sĩ.
- Trẻ bị hen suyễn thường được kê một toa thuốc và chúng luôn phải mang theo bên mình bất kẻ lúc nào. Tuy nhiên, phụ huynh cũng cần lưu ý việc dùng thuốc của trẻ, vì có thể trẻ sẽ dùng thuốc quá liều, hoặc không đủ lièu, hoặc quên mang thuốc bên mình. Điều này sẽ nguy hiểm khi trẻ lên cơn hen.
- Giữ liên lạc thường xuyên với y tá và giáo viên ở trường. Thông báo về tình hình bệnh của trẻ trước khi cho trẻ nhập học để nhà trường cùng giáo viên có những bài tập phù hợp với trẻ cũng như việc phối hợp tốt khi trẻ lên cơn hen suyễn tại trường học.
Qua bài viết trên chắc chắn độc giả, những người làm cha, làm mẹ đã hiểu được những nguyên nhân trẻ mắc bệnh hen suyễn. Khi phát bệnh, các cơn thường gây rất nhiều khó chịu cho trẻ khi thở. Vì vậy, để đối phó với căn bệnh này, các bậc phụ huynh cần đặc biệt chú ý đến tình trạng sức khỏe và đặc biệt phòng tránh cho trẻ khỏi những bệnh liên quan đến đường hô hấp.
Trương Thủy
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!