Nỗi đau mang tên Methanol

Một bệnh nhân ngộ độc Methanol điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai (ảnh bệnh viện cung cấp).

Hậu quả đau lòng

Trung tâm Chống độc thuộc Bệnh viện Bạch Mai vừa liên tiếp tiếp nhận 2 vụ ngộ độc rượu Methanol (cồn công nghiệp) với ít nhất 7 người bị ngộ độc, trong đó 1 người tử vong, 1 người bị tổn thương mắt và não. Trước đó, theo báo cáo của Sở Y tế Hà Nội, trong tháng 7/2020, Hà Nội đã ghi nhận 15 ca ngộ độc rượu Methanol, trong đó có 3 trường hợp tử vong với xét nghiệm cho thấy nồng độ Methanol trong máu rất cao.

Đầu tháng 11, Trung tâm Chống độc tiếp nhận bệnh nhân nam (32 tuổi) chẩn đoán ngộ độc cồn công nghiệp Methanol từ tuyến dưới chuyển lên. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, đồng tử giãn, huyết áp tụt. Xét nghiệm cho thấy nồng độ Methanol trong máu rất cao 141mg/dL, nhiễm toan chuyển hóa nặng. Kết quả chụp CT cho thấy bệnh nhân có tổn thương não lan tỏa rất nặng, mặc dù đã được giải độc cấp cứu và hồi sức tích cực nhưng không hồi phục. Gia đình đã xin đưa bệnh nhân về nhà lo hậu sự.

Theo lời kể của người nhà, 3 ngày trước khi vào viện bệnh nhân có mua rượu từ một quán tạp hóa về uống cùng 3 người khác trong phòng trọ tại Bắc Giang. Sau uống 1 ngày, bệnh nhân xuất hiện đau đầu, nhìn mờ, chậm chạp dần và rơi vào hôn mê. Xét nghiệm trong rượu bệnh nhân đã uống do gia đình mang đến cho thấy nồng độ cồn công nghiệp Methanol là 20,21%, trong khi đó nồng độ rượu thông thường Ethanol chỉ có 11,42%.

Loại rượu bệnh nhân đã uống sau đó được y tế địa phương thông báo là loại rượu đóng can nhựa 30 lít. Đáng chú ý loại rượu này có hình thức giống với loại rượu đã gây vụ ít nhất 3 người bị ngộ độc cồn công nghiệp Methanol (cũng tại Bắc Giang) nhập viện vào ngày 12-14/10 đang được các cơ quan chức năng kiểm tra.

3 người còn lại cùng uống rượu với bệnh nhân cũng đã được nhập viện, được chẩn đoán ngộ độc Methanol, sức khỏe hồi phục sau điều trị.

Các chuyên gia cho hay, Methanol tác động lên hệ thần kinh là chủ yếu nên ban đầu người uống sẽ thấy hoa mắt, chóng mặt, đau đầu giống như say rượu, sau đó có nguy cơ bị suy thận cấp, viêm gan nhiễm độc, nặng hơn có thể dẫn đến mù lòa, hôn mê và tử vong.

TS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc - cho biết, ngộ độc Methanol có biểu hiện chậm và âm thầm nên phần lớn bệnh nhân đến viện muộn, dù được cứu chữa tích cực nhưng tỷ lệ tử vong lên đến 30% - 50%. Thông thường, khi bị ngộ độc Methanol, tùy vào mức độ nặng nhẹ mà bệnh nhân có những biểu hiện như đau bụng, buồn nôn, chán ăn, mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, hôn mê, co giật, tổn thương mắt gây nhìn mờ, sợ ánh sáng, giãn đồng tử và khó phân biệt màu sắc. Những trường hợp này, nếu không được cấp cứu nhanh thì sau từ 18 giờ đến 24 giờ có thể bị khó thở, tím tái, suy hô hấp, mạch nhanh, tụt huyết áp, hôn mê, tổn thương não và tử vong.

Phòng ngừa ngộ độc rượu

Việc nhập khẩu cồn công nghiệp Methanol về Việt Nam nhằm các mục đích khác nhau mà phần lớn là sử dụng trong lĩnh vực công nghiệp. Đáng tiếc, một lượng cồn công nghiệp Methanol đã được 'tuồn' ra thị trường để pha thành rượu giả, khiến người sử dụng bị ngộ độc. Những năm qua, đã có nhiều loại rượu giả bị phát hiện.

Để phòng ngừa ngộ độc rượu, theo PGS.TS Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), người dân không uống cồn công nghiệp và rượu có hàm lượng Methanol > 0,1% vì có thể gây mù mắt và tử vong. Ngoài ra, người dân nên hạn chế uống rượu có nồng độ từ 30 độ trở lên; tham khảo khuyến cáo của các chuyên gia y tế về lượng rượu tối đa có thể uống trong một ngày để tự bảo vệ mình. Thậm chí, không nên uống rượu ngâm với lá, rễ cây, tạng động vật không rõ độc tính hay rượu ngâm theo kinh nghiệm cá nhân. Đặc biệt, người dân không uống các loại rượu không rõ nguồn gốc, rượu không công bố tiêu chuẩn chất lượng; không uống rượu khi đang đói, mệt hoặc đang uống thuốc điều trị. Khi mua rượu, người tiêu dùng nên chọn mua sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ ở nơi có đăng ký kinh doanh đàng hoàng...

Hướng dẫn người dân các cách sơ cứu nạn nhân bị ngộ độc Methanol, BS Nguyễn Trung Nguyên cho hay: 'Khi nạn nhân có những biểu hiện của ngộ độc rượu, người thân cần phải nhanh chóng cho nạn nhân nằm trên gối và nghiêng sang một bên để tránh tình trạng nôn rồi hít vào gây viêm phổi. Không để bệnh nhân ngủ li bì suốt ngày hoặc đêm, mà cách vài giờ phải đánh thức bệnh nhân dậy. Nếu bệnh nhân tỉnh táo và có thể ăn uống thì nên cho ăn cháo loãng để tránh bị hạ đường huyết, đồng thời cho uống nhiều nước bù điện giải để tránh tình trạng mất nước. Nếu thấy bệnh nhân có những dấu hiệu bất thường như mệt mỏi nhiều, co giật, lạnh toát, tím tái, thở khò khè, đau đầu hay mê man... thì người nhà cần sớm đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế gần nhất để được khám, kiểm tra tình trạng ngộ độc cồn công nghiệp Methanol và cấp cứu.

Ngay sau khi trang thông tin điện tử của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) phát đi cảnh báo khẩn về trường hợp ngộ độc Methanol sau khi uống rượu khiến 1người tử vong, 1 người suy giảm thị lực nặng và di chứng thần kinh, Bộ Công Thương đã phát đi thông tin khuyến cáo người tiêu dùng không sử dụng hai sản phẩm: 'Rượu Nếp' và 'Hầm Rượu Việt'. Cụ thể, sản phẩm rượu này được bao gói trong can 30 lít, ≤ 29,9% Vol; có số công bố hợp quy: 20/2018/YTHY-XNCB, do cơ sở rượu Đất Lúa (có địa chỉ tại Trương Xá, Toàn Thắng, Kim Động, Hưng Yên) sản xuất. Bộ Công Thương đã giao Tổng Cục Quản lý thị trường chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường triển khai thực hiện ngay hoạt động thanh tra, kiểm tra hàng hóa trên thị trường, nếu phát hiện ra sản phẩm không bảo đảm an toàn thực phẩm đang lưu thông trên thị trường thì kịp thời thu hồi, xử lý theo quy định.