Sống với người bệnh mộng du, bạn cần tự bảo vệ mình!

Gây họa khi bị mộng du

Nhiều trường hợp của người mộng du do không kiểm soát được hành động của mình đã gây tổn thương cho chính họ và những người xung quanh, ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống gia đình.

Trường hợp điển hình của anh Daniel Toft, 27 tuổi, người mắc chứng mộng du nặng, đã đấm đá vợ mình trong khi ngủ mà không hay biết. Vợ anh đã phải chịu đựng chứng mộng du của chồng trong suốt 8 năm. Trong cơn mộng du, Daniel bắt chước Lý Tiểu Long, lăn xuống cầu thang sau khi mơ thấy con mình bị bắt cóc và tỉnh dậy vào sáng hôm sau trước một cửa hàng thịt. Có lần, vì nghĩ mình là Lý Tiểu Long, Daniel đấm đá và ném ly vào vợ mình mà không hay biết. Tồi tệ hơn, anh còn nói mơ về một người phụ nữ khác khi vợ đang nằm ngay bên cạnh.

Daniel và bốn đứa con của anh cùng mắc chứng mộng du

Trường hợp khác của Denver – một phụ nữ mắc chứng mộng du đã thức dậy vào nửa đêm và 'nốc' hết một chai rượu vang. Sau đó, vẫn trong tình trạng đang ngủ, cô đã phóng xe ra đường và đâm vào các phương tiện khác. Thậm chí Denver còn đánh nhau với cảnh sát khi họ cố ngăn cô ta lại. Khi tỉnh dậy, cô phát hiện mình đang nằm trong phòng giam và không hiểu chuyện gì đang xảy ra. Được biết khi đi ngủ, cô đã uống thuốc an thần.

Tai nạn nổi tiếng nhất về hội chứng này có lẽ là trường hợp của Kenneth Parks - có thể giết người ngay khi ngủ. Khi mộng du, Kenneth Parks đã lái xe hơn 14 km đến nhà vợ của mình và giết chết mẹ vợ, gây thương tích cho cha vợ với một chiếc dụng cụ sửa lốp xe bằng sắt và một con dao. Vì gây án trong lúc mộng du, ông được trắng án và về quê sinh sống.

Giải mã tình trạng mộng du

Mộng du là tình trạng đi trong giấc ngủ. Đây là một loại rối loạn giấc ngủ, người đi trong giấc ngủ tiến hành một số hoạt động trong khi dường như vẫn đang ngủ. Mộng du có thể gặp ở bất cứ tuổi nào, thường gặp ở trẻ em, ngay cả trẻ em mới biết đi, tuổi hay gặp nhất là từ 3-7 tuổi.

Người bệnh đang ngủ, ngồi hoặc mở mắt, đi vòng quanh phòng hoặc đi về phía có ánh sáng, trẻ đi về phòng ngủ của bố mẹ, hoặc đi đến cửa sổ, trèo lên cửa sổ, mở cửa phòng đi ra ngoài... Thậm chí người bệnh tiến hành một số hoạt động phức tạp như di chuyển đồ đạc, đi vào nhà tắm, cởi hoặc mặc quần áo và nhiều hoạt động tương tự khác một cách vô thức.

Một số người còn vào ô tô, lái đi một quãng đường dài trong lúc thực sự đang ngủ. Một số hành vi tình dục có thể xuất hiện. Người lớn có thể hoặc có ảo giác hoặc ăn trong lúc đang đi. Có thể rất khó đánh thức người đang mộng du như vậy vì có thể bị họ tấn công quyết liệt.

Những người bị mộng du không thể kiểm soát được hành động của mình trong giấc ngủ

Mộng du có thể đột ngột kết thúc, người bệnh có thể trở lại giường và tiếp tục ngủ. Mộng du thường xuất hiện 1-2 giờ sau khi ngủ vào giai đoạn 3 và 4 của giấc ngủ NREM (giấc ngủ sâu) và kéo dài từ vài giây đến 30 phút. Khi ngủ dậy, người bệnh không nhớ gì về sự việc đã xảy ra. Mộng du có thể xảy ra hàng đêm, cũng có thể không thường xuyên.

Nguyên nhân dẫn đến mộng du

Những người lớn mắc tật mộng du đa số đều đã từng bị mộng du khi còn nhỏ. Mộng du rất hiếm khi đột ngột xuất hiện ở tuổi trưởng thành, nếu có, đó là biểu hiện của những rối loạn khác. Trẻ em có khuynh hướng mộng du cao khi chúng bị mệt mỏi hay căng thẳng.

Tình trạng lo âu, mệt mỏi, mất ngủ, hoảng sợ ban đêm, ngủ không có giờ giấc, sốt, ốm đau triền miên, thiếu magiê, trào ngược thực quản, sử dụng một số thuốc điều trị bệnh tâm thần, thuốc an thần, thuốc kháng histamin là những nguyên nhân có thể gây ra tình trạng mộng du.

Tuy nhiên, các yếu tố khác cũng được nhiều chuyên gia tâm thần kinh đề cập đến nữa là lúc đi ngủ bàng quang đầy nước tiểu, ngủ ở môi trường lạ, nơi ngủ ồn ào, có quá nhiều ánh sáng, người ngủ bị stress... cũng có thể dẫn đến tình trạng mộng du.

Ở người lớn, tình trạng này có thể liên quan tới rối loạn tâm thần, phản ứng với thuốc, người uống nhiều rượu, có xảy ra những cơn động kinh cục bộ. Ở người già có thể là biểu hiện của bệnh não như thiếu máu não thoáng qua, các bệnh mạch máu não...

Sống với người mộng du, hãy tự bảo vệ mình!

Trong trường hợp sống với những người thường xuyên bị mộng du, bạn không nên làm người đang mộng du bị giật mình. Tốt nhất là nên nhẹ nhàng dẫn họ trở lại giường. Thường thì người ta chỉ mộng du một lần trong đêm.

Đối với trẻ em

- Khi bị mộng du cần dịu dàng đưa trẻ trở lại phòng ngủ. Trước hết đưa trẻ vào nhà vệ sinh vì có thể trẻ đi tìm chỗ vệ sinh, sau đó đưa về giường. Mộng du có thể kết thúc ngay khi trẻ nằm lên giường.

- Bảo vệ trẻ khỏi các tai nạn: Cần khóa cửa, không để trẻ ngủ ở giường hẹp.

Trẻ nhỏ là đối tượng dễ bị mộng du

- Giúp trẻ tránh mệt mỏi, kiệt sức vì mệt mỏi, thiếu ngủ có thể làm tăng mộng du. Nếu trẻ cần được đánh thức sớm vào buổi sáng thì phải đi ngủ sớm hơn vào tối hôm trước. Cố gắng đánh thức trẻ đúng giờ.

Nếu trẻ thường gặp phải vấn đề rắc rối này, hãy ghi chép thời gian từ lúc trẻ ngủ đến lúc bắt đầu mộng du. Sau đó đánh thức 15 phút trước khi trẻ bắt đầu mộng du, giữ cho trẻ thức 5 phút. Làm như vậy 7 đêm liền. Nếu trẻ bị mộng du lại thì luyện tập tiếp 7 đêm nữa.

Đối với người lớn

- Những trường hợp bắt đầu ở tuổi trưởng thành cần hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa tâm thần nếu bị mộng du thường xuyên, tự gây hại cho bản thân hoặc tấn công người khác...

- Bảo vệ an toàn cho người bệnh: Nên để họ ngủ ở tầng trệt, trong phòng không có đồ đạc có thể gây hại, cửa phòng và cửa sổ được cài then. Nên để chuông ở cửa ra vào để báo thức cho người khác khi bệnh nhân mở cửa. Khi đó cần đưa bệnh nhân trở lại giường ngủ và không nên cố gắng đánh thức vì có thể làm họ bị kích động. Để người bệnh ngủ đủ thời gian và có giờ giấc.

- Trong một số trường hợp có thể sử dụng thuốc an thần nhóm benzodiazepin, thuốc chống trầm cảm 3 vòng. Nếu bị các bệnh lý khác như động kinh, rối loạn tâm thần cần điều trị các bệnh lý đó.

 Có thể bạn chưa biết về bệnh mộng du:
Nỗi kinh hoàng của người vợ có chồng bị mộng du

ThS Chu Văn Điểu: Mộng du ở trẻ nhỏ có thể tự khỏi
Những hiện tượng lạ lùng xảy ra khi ngủ
Động kinh kèm theo mộng du chữa thế nào?
Mất ngủ, dậy như người mộng du có phải bị bệnh thần kinh?
Tỉnh dậy khi ngủ nhiều lần có phải bị mông du?
Khi ngủ có cảm giác đang đi là bệnh gì?
Tâm sự, ôm hôn với cái gối là dấu hiệu bệnh gì?
Ngủ mơ khóc nhưng khi tỉnh dậy không nhớ gì là sao?

 Ảnh minh họa: Internet

Vũ May