Thực hư về tác dụng làm đẹp da của thuốc tránh thai

Đáng ngại hơn, rất nhiều bạn gái lứa tuổi học sinh dùng thuốc ngừa thai cho mục đích này mà không cần biết những nguy cơ khi lạm dụng chúng. Vậy thực hư tác dụng trị mụn, làm đẹp da của thuốc ngừa thai thế nào?

Có hay không việc thuốc tránh thai trị mụn, làm đẹp da?

Nhìn chung, thuốc viên tránh thai dùng hàng ngày thường chứa kết hợp cả estrogen và progesterone.

Tác dụng ngừa thai của thuốc là tác động vào lượng hormon trong cơ thể làm cho trứng không rụng, làm mỏng niêm mạc tử cung để trứng nếu có thụ tinh cũng không làm tổ được. Hơn nữa thuốc còn làm đặc dịch ở cổ tử cung, cản trở tinh trùng xâm nhập buồng tử cung và giảm sự di chuyển của tinh trùng trong ống dẫn trứng.

Vậy tác dụng trị mụn làm đẹp da của thuốc dựa trên cơ sở nào? Điều này được diễn giải như sau: Thuốc tránh thai có tác động đến hormon nên phần nào có tác dụng giúp da dẻ mịn màng, ngừa mụn.

Nhưng đây không phải là tác dụng chính của thuốc và hầu hết các loại thuốc tránh thai không được sản xuất nhằm phục vụ mục đích này. Do thuốc tránh thai chứa chất dẫn xuất estrogen - hormon giới tính nữ có tác động tích cực với da.

Chất này làm giảm mức độ sản xuất chất nhờn trên da, hạn chế tối thiểu sự xuất hiện của mụn. Sau khi sử dụng thuốc tránh thai một thời gian, da sẽ trở nên mịn màng, hồng hào, đầy sức sống do cân bằng nội tiết tố, làm đẹp da ngay từ bên trong. Bã nhờn tiết ra ít hơn nên cũng giảm sự xuất hiện của mụn trứng cá, mụn đầu đen.

Không sử dụng thuốc uống tránh thai cho mục đích làm đẹp da.

Thực tế, trên thế giới, bác sĩ cũng kê đơn thuốc tránh thai trong điều trị mụn. Song việc dùng thuốc loại nào, liều lượng bao nhiêu phải theo đúng chỉ định của thầy thuốc (ngay cả việc dùng để tránh thai vẫn phải đi khám để bác sĩ xem thích hợp sử dụng loại thuốc tránh thai nào và ít gây tác dụng phụ nhất).

Tuy nhiên thuốc chỉ dùng trong tình trạng mụn trứng cá nặng do vấn đề nội tiết và phải theo chỉ định. Còn ngược lại, có những người có cơ địa không thích hợp nếu sử dụng thuốc tránh thai thường xuyên có thể gây hiện tượng nám da, sạm da, tàn nhang. Khi đó, việc xử lý mụn đã khó, việc trị nám, tàn nhang do thuốc gây ra còn khó và tốn kém bội phần.

Một vấn đề cần nhắc tới, đó là cũng giống như bất cứ loại thuốc nào khác, thuốc tránh thai có hai phần song song là lợi và hại. Thuốc tránh thai hàng ngày nếu sử dụng đúng cách, khoa học sẽ mang một số công dụng tốt cho cơ thể.

Việc sử dụng không đúng, tùy tiện sẽ gây tác dụng phụ không mong muốn cho người dùng thuốc như: buồn nôn, nôn, rối loạn nội tiết, rối loạn kinh nguyệt, cương ngực, tăng cân, đau đầu, chóng mặt... Dùng thuốc tránh thai sai mục đích, quá liều còn gây hậu quả lâu dài như hiếm muộn, vô sinh, ung thư vú...

Một sai lầm tai hại là nhiều chị em vẫn nghĩ rằng dùng thuốc tránh thai khẩn cấp cho làn da đẹp hiệu quả nhanh hơn. Thói quen này cần phải loại bỏ ngay. Thuốc tránh thai khẩn cấp là thứ không thể lạm dụng.

Dù dùng vào việc tránh thai đi chăng nữa cũng không được khuyên dùng chứ đừng nói là sử dụng bừa bãi chỉ để làm đẹp da. Thuốc tránh thai khẩn cấp không được phép uống quá 2 lần/tháng. Nếu uống quá liều, trong một thời gian dài sau này có thể sẽ phải đối diện với nguy cơ vô sinh.

Lời khuyên của thầy thuốc

Với những bạn trẻ chưa lập gia đình chỉ muốn trị mụn, an toàn nhất là nên đi khám bác sĩ chuyên khoa da liễu để được chữa trị đúng cách. Nếu bác sĩ thấy cần thiết sẽ cho dùng thuốc tránh thai và hướng dẫn dùng an toàn, hiệu quả, không được dùng tùy tiện thuốc tránh thai.

Còn với nam giới thì không được dùng thuốc tránh thai để trị mụn. Đặc biệt lưu ý, thuốc tránh thai có thể gây tác dụng phụ đặc biệt nguy hiểm là nguy cơ hình thành cục máu đông ở hệ tim mạch.

Biến chứng này có thể là căn nguyên gây viêm tĩnh mạch hoặc nghẽn mạch phổi, do đó cấm dùng viên ngừa thai ở phụ nữ có sự đông máu bất thường, có tiền sử viêm tĩnh mạch hay nghẽn mạch phổi, mắc bệnh van tim (đặc biệt van hai lá) vì dễ hình thành cục máu đông gây tai biến mạch máu não (nhất là khi có biến chứng rung nhĩ).

Với các em gái lứa tuổi học sinh, do cơ thể đang phát triển và có nhiều thay đổi trong chuyển hóa nên tốt nhất là không nên dùng loại thuốc can thiệp đến nội tiết như thuốc tránh thai, để tránh xảy ra các tình huống khó lường cho sức khỏe.

Đồng thời, thuốc tránh thai cũng chống chỉ định với một số trường hợp: phụ nữ hút thuốc lá, tăng huyết áp, phụ nữ bị đái tháo đường kèm theo biến chứng mạch máu, phụ nữ bị viêm gan, ung thư vú hay ung thư tử cung... Ngoài ra, khi đang uống viên thuốc ngừa thai phải ngưng ngay khi xuất hiện: nhức đầu nặng, các cơn động kinh, bất động lâu dài...

Để có làn da mịn đẹp, chị em không nên tự ý dùng bất kỳ loại thuốc nào theo kiểu “truyền miệng” vì nó có thể hợp với người này nhưng không hợp với người kia.

Tốt nhất nên đi soi, khám da bởi các bác sĩ chuyên khoa để có hướng điều trị phù hợp và an toàn. Ngoài ra cần thực hiện chế độ sinh hoạt khoa học: ăn uống điều độ, ăn nhiều rau quả để tăng cường vitamin, khoáng chất và tránh táo bón.

Không lạm dụng những gia vị cay nóng hoặc thức uống kích thích như cà phê, trà... Tránh lo lắng phiền muộn và rửa mặt sạch hằng ngày với nước sạch. Lưu ý, tránh sử dụng xà bông không thích hợp với da mặt làm mụn nổi nhiều hơn. Khi đi ra ngoài đường cần đeo khẩu trang để tránh bụi, tia tử ngoại...

DS. Nguyễn Quang Đăng