Bạn có bao giờ thắc mắc về những nốt ruồi xuất hiện trên da? Hãy xem thử cách nốt ruồi hình thành và nhận biết xem liệu nó có phải là dấu hiệu ung thư da không nhé.
Ở con người, thường có sự tồn tại một số hiện tượng tổn thương da rất phổ biến và lành tính (không gây ung thư da). Những biểu hiện này bao gồm nốt ruồi, tàn nhang, các da thừa, thay đổi sắc tố lành tính và dày sừng tiết bã.
Nốt ruồi và da
Theo một nghiên cứu beẹnh về da của chuyên gia da liễu người Mỹ Stephanie S. Gardner, nốt ruồi phát triển trên da, thường có màu nâu hoặc đen và có thể xuất hiện bất cứ nơi nào trên da, đơn lẻ hoặc theo nhóm, hầu hết xuất hiện ở thời thơ ấu và trong 25 năm đầu đời của một người. Có khoảng từ 10–40 nốt ruồi trước khi trưởng thành là chuyện bình thường.
Nốt ruồi thường thay đổi chậm theo thời gian, trở nên lớn hơn hoặc thay đổi về màu sắc và đôi khi có thể có lông mọc trên. Một số có thể không thay đổi, trong khi một số khác lại dần dần biến mất theo thời gian.
Nốt ruồi hình thành như thế nào?
Nốt ruồi xuất hiện khi các tế bào trong da phát triển thành một cụm thay vì phân bố đều trên da. Các tế bào này được gọi là tế bào bạch cầu, chúng tạo ra sắc tố cho làn da có màu sắc tự nhiên. Nốt ruồi có thể tối dần sau khi phơi nắng, trong những năm tuổi thiếu niên và trong thời kỳ mang thai.
Các loại nốt ruồi
Nốt ruồi bẩm sinh là loại có từ lúc mới sinh, thường chỉ xảy ra ở khoảng một trong 100 người. Loại này có xu hướng phát triển thành u ác tính (ung thư) nhiều hơn loại xuất hiện sau khi sinh. Bạn nên kiểm tra nốt ruồi hoặc tàn nhang nếu chúng có đường kính lớn hơn một cục tẩy bút chì hoặc có bất kỳ đặc điểm nào của u hắc tố.
Các vết chàm là những nốt ruồi thường lớn hơn mức trung bình (lớn hơn một cục tẩy bút chì) và có hình dạng bất thường. Màu của chúng và các cạnh thường không đều nhau khi so với những nốt ruồi bình thường khác. Chúng có nhiều khả năng trở thành khối u ác tính. Trên thực tế, những người có 10 hoặc nhiều vết chàm có nguy cơ phát triển khối u ác tính cao gấp 12 lần, đây là một dạng ung thư da nghiêm trọng. Nếu thấy bất kỳ thay đổi bất thường nào về nốt ruồi của mình, bạn hãy đến bác sĩ để được kiểm tra và xét nghiệm ung thư da nhé.
Làm sao để nhận biết nguy cơ ung thư da do nốt ruồi?
Phần lớn nốt ruồi thường lành tính và không gây nguy hiểm cho sức khỏe. Vậy thì thật sự nó có gây ung thư da hay không? Những nốt ruồi mang nguy cơ ung thư là những nốt có hình dạng và màu sắc khác so với những nốt ruồi cùng tồn tại trên da, vào cùng khoảng thời gian xuất hiện sau tuổi 25.
Nếu nhận thấy có sự thay đổi về màu sắc, chiều cao, kích thước hoặc hình dạng của nốt ruồi, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu để được chẩn đoán kỹ hơn. Bạn cũng nên đi kiểm tra nếu chúng chảy máu, ngứa hoặc trở nên đau đớn.
Bạn có thể kiểm tra làn da bằng gương hoặc nhờ ai đó giúp bạn kiểm tra. Đặc biệt, hãy chú ý đến các vùng da thường phơi nắng như tay, cánh tay, ngực, cổ, mặt, tai, chân và lưng.
Nếu một nốt ruồi không thay đổi theo thời gian thì không có gì để lo lắng nhiều. Nếu bạn thấy bất cứ dấu hiệu thay đổi nào của chúng hiện có như việc xuất hiện một nốt r mới hoặc nếu bạn muốn tẩy xóa chúng đi vì lý do thẩm mỹ, bạn nên hỏi ý kiến và bàn bạc với bác sĩ da liễu.
Sau đây là các đặc điểm quan trọng cần xem xét khi kiểm tra nốt ruồi. Nếu chúng biểu hiện bất kỳ dấu hiệu nào được liệt kê dưới đây, bạn hãy đến bác sĩ da liễu kiểm tra ngay vì nó có thể là biểu hiện của ung thư da.
- Bất đối xứng. Một nửa nốt ruồi không khớp với nửa kia;
- Đường viền hoặc cạnh của chúng bị rách nát, mờ hoặc không đều;
- Màu sắc của không giống nhau, trong suốt hoặc có các sắc thái nâu, đen, xanh, trắng hoặc đỏ;
- Đường kính. Đường kính của chúnglớn hơn kích thước một cục tẩy bút chì;
- Sự phát triển. Nốt ruồi thay đổi về kích thước, hình dạng hoặc màu sắc.
U ác tính là một dạng của ung thư da. Vị trí phổ biến nhất cho u ác tính ở nam giới là ngực và ở lòng bàn chân đối với phụ nữ. U ác tính là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ trẻ.
Dò tìm và định bệnh
Khám da toàn bộ là một cách để dò tìm và định bệnh ung thư da. Bác sĩ sẽ khám từ đầu xuống chân kể cả da đầu, lòng bàn tay, lòng bàn chân, vùng giữa 2 mông. Khi thấy một nốt ruồi nghi ngờ có bệnh, bác sĩ có thể cắt một mẩu nhỏ của mụn ruồi và gửi đi khám nghiệm dưới kính hiển vi (làm sinh thiết). Cách này có thể giúp phát hiện được nốt ruồi có tế bào ung thư hay không. Nếu có, toàn bộ mụn ruồi và vùng da chung quanh sẽ được cắt đi. Thường mụn ruồi bị cắt đi sẽ không mọc trở lại. Nếu mọc trở lại, bạn nên gặp bác sĩ ngay.
Phòng ngừa ung thư da
Phương cách tốt nhất để biết bạn có gặp tình trạng ung thư da hay không là biết rõ tính chất của các mụn ruồi trên da. Bạn nên tự khám da thường xuyên, khoảng 1 lần mỗi tháng, nhất là khi trong gia đình bạn có người bị ung thư da melanoma.
Sớm biết da và mụn ruồi thay đổi là cách tốt nhất để phòng ngừa ung thư. Bạn cần nhớ khám những vùng không tiếp xúc với ánh sáng mặt trời như da đầu, dưới nách, chân (móng chân, lòng bàn chân và vùng giữa các ngón chân), lòng bàn tay và móng tay, vùng bộ phận sinh dục và vùng dưới nhũ hoa đối với phụ nữ. Bạn có thể dùng một tấm gương nhỏ cầm tay đứng trước gương lớn để dễ nhìn những vùng phía sau. Những người có mụn ruồi loạn sản cần được bác sĩ khám da thường xuyên.
Làm thể nào để xử lý nốt ruồi?
Nếu một bác sĩ da liễu muốn đánh giá một mẫu nốt ruồi, họ sẽ làm sinh thiết bằng cách cạo hoặc cắt toàn bộ vùng da để có thể đánh giá dưới kính hiển vi. Đây là một thủ thuật đơn giản. (Nếu bác sĩ da liễu nghĩ rằng chúng có thể là nguyên nhân gây nên ung thư, cắt nốt ruồi sẽ ngăn ung thư lây lan).
Nếu nốt ruồi được chẩn đoán là ung thư, bác sĩ da liễu sẽ cắt toàn bộ hoặc vết sẹo ra khỏi vùng sinh thiết bằng cách cắt toàn bộ vùng da và vùng da bình thường xung quanh, sau đó khâu vết thương.
Khi khám mụn ruồi nên nhớ 4 quy luật sau:
A: Asymmetrical: để ý những mụn ruồi có hình dạng bất thường, thí dụ như hình hai nửa bán cầu khác nhau;
B: Border irregular: nốt ruồi có bờ loang lổ không bằng phẳng;
C: Changes in Color: để ý những mụn ruồi nhiều màu hoặc màu không đều; chỗ đậm, chỗ lợt;
D: Diameter: đường kính lớn hơn 6 mm.
Những mụn ruồi có những tính chất trên là đáng nghi ngờ và cần được bác sĩ da xem xét.
Hướng dẫn tự chăm sóc da
Ngoài ra, để phòng ngừa ung thư da, bạn cần phải chăm sóc da đúng cách:
- Tránh ra ánh nắng mặt trời ở nhiệt độ cao: tức giữa 10 giờ sáng và 4 giờ chiều;
- Dùng kem chống nắng: 20–30 phút trước khi ra ngoài. Bạn nên bôi kem chống nắng có độ bảo vệ từ 15 hay hơn. Bôi lại mỗi 2 giờ, nhất là khi bơi hay chơi thể thao nặng. Nhiều loại kem có thể ngăn cả 2 loại tia UVA và B. Nên mua kem có chứa chất avobenzone, titanum dioxide, transparent hay microdispersed zinc oxit. Bạn nên nhớ kem chống nắng cũng chỉ bảo vệ một phần, nó không phải là thần dược để chống ung thư;
- Che nắng: bằng nón rộng vành, áo quần dài. Nếu được, bạn nên mặc loại quần áo đặc biệt bằng vải ngăn được tia UV.
Hy vọng bài viết này sẽ không làm bạn thất vọng. Hơn nữa, thêm hiểu hơn về những nốt ruồi trên cơ thể để phòng ngừa những rủi ro và hạn chế nguy cơ gây ung thư da. Kiểm tra và theo dõi nốt ruồi thường xuyên nếu bạn có những bất thường nêu trên để phòng tránh những đáng tiếc có thể xảy ra bạn nhé.
Bạn có thể quan tâm đến chủ đề:
- Bảo vệ da, bảo vệ tuổi thanh xuân của chị em
- Bạn đã biết gì về xét nghiệm ung thư da?
- Phân biệt sự khác nhau giữa nốt ruồi và tàn nhang
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!