Vẫn còn nhà sách vi phạm
Nghị định 176/2013/NĐ-CP của Chính phủ đã nêu rõ, các hình thức bán, cho thuê, phân phát đưa lên mạng Internet các ấn phẩm có nội dung về phương pháp lựa chọn giới tính thai nhi là vi phạm pháp luật và sẽ bị xử phạt hành chính.
Tuy nhiên, mới đây, tại buổi thanh tra, kiểm tra của Tổng cục Dân số (Bộ Y tế) về việc thực hiện các quy định nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhiở một số nhà sách và phòng khám siêu âm thai trên địa bàn Hà Nội, đoàn kiểm tra vẫn phát hiện tình trạng nhà sách để 'lọt' sách hướng dẫn cách sinh con trai con gái và được bày bán công khai cho khách hàng.
Cán bộ đoàn thanh tra Tổng cục Dân số kiểm tra nội dung sách tại nhà sách. Ảnh: N.Mai
Cụ thể, tại Hiệu sách Nhân dân (Quang Trung, Hà Đông, Hà Nội), đoàn kiểm tra do ông Nguyễn Việt Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Thanh tra (Tổng cục Dân số) làm Trưởng đoàn đã phát hiện ấn phẩm 'Hải Thượng Lãn Ông – Y tông tâm linh (quyển 1) của Nhà xuất bản Y học có chứa nội dung vi phạm về tuyên truyền, phổ biến, tư vấn phương pháp để có được giới tính thai nhi theo ý muốn (quy định tại Điểm a, Khoản 2, Điều 81, Nghị định 176/2013/NĐ-CP của Chính phủ).
Nội dung vi phạm nằm trong Chương VII: Tổng luận về thụ thai và nghiệm mạch có thai (từ trang 876 đến trang 881). Trước đó, cuốn sách này cũng từng được phát hiện bày bán tại Hiệu sách Thăng Long và Công ty Cổ phần sách Việt Nam (Hoàn Kiếm, Hà Nội) tại thời điểm kiểm tra trong năm 2019.
Điều đáng nói, trong quá trình kiểm tra, đại diện các nhà sách đều cho biết, họ không nắm được các quy định về lựa chọn giới tính thai nhi, các thông tin về nghiêm cấm tuyên truyền, phổ biến các loại sách báo, ấn phẩm lựa chọn giới tính thai nhi.
Có nhà sách còn cho rằng, việc in ấn, phát hành sách có chứa nội dung hướng dẫn phương pháp để có được giới tính thai nhi theo ý muốn thuộc về trách nhiệm của tác giả sách và nhà xuất bản. Phía nhà sách chỉ là đơn vị phân phối, có trách nhiệm đưa những sách đã được cấp phép ra thị trường
Chính vì vậy, trong các buổi kiểm tra, ông Nguyễn Việt Hùng đã lồng ghép việc truyền thông về tác hại của việc bán, tuyên truyền các ấn phẩm có chứa những nội dung sinh con theo ý muốn cũng như thực trạng và hệ lụy của tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh đang ngày càng gia tăng ở nước ta.
Sau khi hiểu rõ vấn đề, nhà sách đã tự nguyện giao nộp ấn phẩm vi phạm và ký biên bản, cam kết sẽ không lưu hành, bày bán các loại sách, ấn phẩm có nội dung lựa chọn giới tính thai nhi.
Nhiều cách để 'lách' kiểm tra
Ông Nguyễn Việt Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Thanh tra (Tổng cục Dân số) trao đổi các nội dung về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi với bác sĩ tại Phòng khám đa khoa Hồng Ngọc. Ảnh: N.Mai
Ngoài kiểm tra các nhà sách, đoàn kiểm tra đã làm việc tại một số bệnh viện đa khoa, phòng khám siêu âm thuộc địa bàn quận Long Biên (Hà Nội). Thời điểm kiểm tra việc siêu âm thai tại Phòng khám đa khoa Hồng Ngọc (thuộc Bệnh viện Hồng Ngọc), đoàn không phát hiện sai phạm về việc thông báo giới tính thai nhi cho thai phụ.
BS Đỗ Thị Ngọc Hoa, phụ trách chuyên khoa sản của Phòng khám cho biết, trên thực tế, cũng có một số thai phụ ở các tỉnh lân cận đến khám thai và có nhu cầu muốn biết giới tính thai nhi, nhất là ở các sản phụ sinh con thứ 3. Tuy nhiên, lãnh đạo Bệnh viện đã quán triệt không được thông báo giới tính thai nhi dưới mọi hình thức nên các bác sĩ, nhân viên y tế ở đây đã tuân thủ chấp hành.
Nhiều chuyên gia cho rằng, dẫu biết vẫn còn tình trạng tiết lộ giới tính thai nhi ở các cơ sở siêu âm, chuyên sản, phụ khoa nhưng việc phát hiện và xử lý vi phạm tại những cơ sở này không phải là chuyện dễ dàng. Bởi lẽ, họ có rất nhiều cách thức khác nhau để thông báo 'ngầm' giới tính thai nhi cho khách hàng như: Dùng hành động để mô tả; dùng tiếng lóng; ám hiệu riêng và rất nhiều cách 'lách' vi phạm khác.
Đối với các cơ sở y tế, phòng khám có siêu âm thai, đoàn kiểm tra cũng lồng ghép truyền thông không tiết lộ giới tính thai nhi để góp phần hạn chế tình trạng nạo, phá thai với mục đích lựa chọn giới tính trước khi sinh cũng như hạn chế tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.
Thực tế, theo báo cáo của Chi cục DS-KHHGĐ TP Hà Nội, sau nhiều nỗ lực trong công tác dân số, tỷ số giới tính khi sinh của Hà Nội đã giảm từ 114,5 trẻ trai/100 trẻ gái năm 2015 xuống còn 113,2 trẻ trai/100 trẻ gái trong 6 tháng đầu năm 2020. Tuy nhiên, hiện tỷ số giới tính khi sinh của Hà Nội vẫn cao hơn so với 6 tháng đầu năm 2019 (112,8 trẻ trai/100 trẻ gái).
Ông Tạ Quang Huy, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ Hà Nội cho biết, Hà Nội đã và đang thực hiện nhiều biện pháp quyết liệt nhằm kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Trong năm 2020, Hà Nội phấn đấu duy trì tỷ số giới tính khi sinh đạt 113 trẻ trai/100 trẻ gái.
Đánh giá về việc thực hiện các quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi trên địa bàn Hà Nội, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Thanh tra Nguyễn Việt Hùng cho biết, thời gian qua, TP Hà Nội đã triển khai tốt các quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức.
Không tiết lộ giới tính thai nhi để góp phần hạn chế tình trạng nạo, phá thai với mục đích lựa chọn giới tính trước khi sinh. Ảnh N.Mai
Do đó, để góp phần kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh trong thời gian tới, Hà Nội cần tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền; đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm các quy định về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi, nhất là đối với hoạt động kinh doanh các ấn phẩm và hoạt động khám, siêu âm thai tại các cơ sở y tế liên quan đến sản, phụ khoa.
Bên cạnh đó, một việc rất quan trọng là cần chú trọng công tác truyền thông chuyển đổi hành vi cho chính những người dân, đối tượng vị thành niên, thanh niên, các cặp tiền hôn nhân về việc không tìm hiểu lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức và thực hiện sinh con thuận theo tự nhiên. Có làm được như vậy, tình trạng mất cân bằng giới tính thai nhi mới được đẩy lùi.
Theo ông Nguyễn Việt Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế Thanh tra (Tổng cục Dân số), hiện nay, trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin, ngoài các tài liệu hướng dẫn sinh con trai, con gái được bày bán tại các nhà sách, các thông tin tương tự được đăng tải trên mạng Internet cũng đang là vấn đề nan giải trong việc kiểm soát, ngăn chặn những thông tin về lựa chọn giới tính thai nhi. Do đó, việc đẩy lùi tình trạng này gặp rất nhiều khó khăn.
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!