Một nghiên cứu trên 47 trường hợp MERS-CoV được báo cáo đầu tiên ở Ả-rập Xê-út cho thấy ở một số khía cạnh chúng giống SARS (Hội chứng hô hấp cấp tính nặng). Nhưng bệnh nhân MERS gặp nhiều khó khăn hơn do những vấn đề sức khỏe vốn có và dễ tử vong hơn so với bệnh nhân SARS.
Tuy nhiên, theo nhóm nghiên cứu của tác giả Ả-rập Xê-út và Anh, thời gian ủ bệnh, triệu chứng, và các bệnh lý tại phổi ở hai bệnh là như nhau.
SARS, cũng như MERS đều do vi-rút Corona (CoV) gây ra. SARS xuất hiện ở miền nam Trung Quốc vào cuối năm 2002 và lan rộng toàn cầu vào đầu năm 2003, cuối cùng đã lây nhiễm cho hơn 8.000 trường hợp và gây tử vong cho hơn 900 người. Ngoài một vài trường hợp liên quan đến sự cố trong phòng thí nghiệm, không có thêm trường hợp SARS nào được ghi nhận từ năm 2003.
Bệnh nhân MERS dễ tử vong hơn so với bệnh nhân SARS
Những phát hiện mới về MERS bị mờ nhạt do những hạn chế quan trọng. Phổ đầy đủ của bệnh vẫn chưa biết rõ, vì nhiều trường hợp nhẹ có thể không được phát hiện. Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cho biết, tỷ lệ mắc các bệnh tiềm ẩn ở bệnh nhân Ả-rập có thể phản ánh tỷ lệ mắc bệnh mãn tính cao ở những người cao tuổi Ả-rập, hơn là chỉ ra những đặc thù của MERS.
Tuy nhiên, họ không có dữ liệu nào liên quan đến bệnh đi kèm (bệnh có từ trước) trong cộng đồng dân số hoặc những bệnh nhân nhập viện không do MERS. Vì vậy, ý nghĩa của tỷ lệ mắc bệnh đi kèm trong các bệnh nhân MERS là chưa rõ ràng. Một nghiên cứu cho thấy hơn 50% người dân Ả-rập Xê-út trên 50 tuổi bị bệnh đái tháo đường.
Họ cũng quan sát thấy tỷ lệ mắc bệnh thận có thể bị bóp méo do dịch bệnh ở Al-Ahsa, tập trung vào một đơn vị chữa trị bệnh thận.
Trong những quan sát khác, các tác giả đã mô tả hai giai đoạn xảy ra MERS. Từ tháng 9/2012 đến ngày 1/4/2013, chỉ có 9 trường hợp được báo cáo, không ai trong số đó là nhân viên y tế. Từ 1/4 đến 14/7/2013, gần như tất cả các ca bệnh đều xuất hiện ở Al-Ahsa, và hầu hết có liên quan đến lây truyền trong bệnh viện. Nhóm nghiên cứu cho biết sự gia tăng các trường hợp trong giai đoạn thứ hai này chủ yếu phản ánh việc sàng lọc và giám sát được nâng cao.
Những điểm tương đồng và khác biệt
Các tác giả đưa ra một bảng so sánh những trường hợp nhiễm MERS và SARS toàn cầu, cho thấy có nhiều điểm tương đồng và khác biệt. Các điểm tương đồng bao gồm các triệu chứng biểu hiện, với tỉ lệ sốt, ớn lạnh, ho, đau họng, và các triệu chứng tiêu hóa được liệt kê cho hai bệnh là khá giống nhau.
Dịch MERS gợi lại những người 'siêu lây nhiễm' được phát hiện trong dịch SARS
Nghiên cứu không tập trung vào vấn đề cách mà MERS-CoV lây lan từ người sang người. Một báo cáo gần đây của nhóm nghiên cứu Ả-rập Xê-út tập trung vào dịch bệnh bùng nổ ở bệnh viện Al-Ahsa đã cho thấy một số bệnh nhân truyền vi-rút nhiều hơn những người khác, phát hiện đã gợi lại những người 'siêu lây nhiễm' được phát hiện trong dịch SARS.
Đồng thời, nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng nhiều điều về MERS vẫn chưa được biết, bao gồm nguồn gốc của nó, ổ chứa tự nhiên, cách mà nó lây nhiễm cho con người, các biểu hiện lâm sàng đầy đủ, mô hình phát tán vi-rút, quản lý lâm sàng tối ưu, và nhiều vấn đề khác.
Bài báo lưu ý rằng 16 trường hợp MERS không có triệu chứng đã được xác nhận kể từ ngày 15/6/2013. Những phát hiện này rất quan trọng bởi vì các trường hợp trình bày ở đây có thể chỉ là đỉnh một tảng băng trôi của nhiều bệnh lâm sàng do MERS-CoV gây ra. Ngoài việc tăng cường hoạt động giám sát đối với các ca bệnh, chúng ta cần phải phát triển các xét nghiệm chẩn đoán huyết thanh học nhanh, chính xác cho những nghiên cứu bệnh-chứng'.
So sánh tỉ lệ bệnh kèm theo
Trong một bài bình luận đi kèm, bác sĩ Christian Drosten thuộc Viện vi-rút học của Trường Đại học Bonn nhận xét rằng không thể chắc chắn được ý nghĩa của tỷ lệ bệnh đồng mắc cao ở những bệnh nhân MERS tại Ả-rập Xê-út so với những kết quả khác.
Không thể coi MERS là một bệnh chỉ xảy ra ở những người có bệnh tiềm ẩn
Vi-rút chưa hoàn toàn thích nghi với con người có thể dễ gây bệnh cho những người ốm yếu vì các bệnh có từ trước, nhưng so sánh tỉ lệ bệnh đi kèm ở những bệnh nhân này với tỷ lệ ở những người tiếp xúc với bệnh nhân là rất cần thiết.
Từ khi các nghiên cứu dựa vào cộng đồng không thể dùng để so sánh, không có lý do gì để coi MERS là một bệnh chỉ xảy ra ở những người có bệnh tiềm ẩn.
Xét nghiệm kháng thể ở mức cộng đồng có thể xác định mức độ nhiễm MERS-CoV, thay vì chỉ nhìn thấy đỉnh của tảng băng trôi từ các trường hợp được nhập viện, như những trường hợp được tóm tắt trong bài báo quan trọng này.
Xem chuyên đề về MERS tại đây
Khánh Hiền (Umn)
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!