Ý nghĩa của 'Mồng 1 Tết Cha, mồng 2 Tết Mẹ, mồng 3 Tết Thầy'

Mồng 1 Tết Cha

Tục xưa, con cái trưởng thành ở riêng hoặc đi làm ăn xa nếu về quê trong dịp Tết Nguyên đán thì vào sáng ngày mồng 1, vợ chồng con cái anh em ruột thịt về nhà cha chúc thọ cha mẹ và ông bà bên nội.

Theo thông lệ, người con cả, người anh cả, người cháu đích tôn vào trước, sau đó đến hàng em út vào sau, lần lượt nói lời chúc tụng ông bà, cha, mẹ sức khoẻ và những điều tốt lành. Ông bà cha mẹ bên nội chúc tết con cháu kèm theo những đồng tiền mới bọc trong giấy hồng điều goị là cho lộc con cháu để con cháu lấy may.

Chúc và thăm hỏi mọi người trong ngày Tết là phong tục đẹp (ảnh minh họa: Internet)

Mồng 2 Tết Mẹ

Sang ngày mồng 2 Tết, cả gia đình lại cùng nhau sang nhà ông bà cha mẹ bên ngoại. Nghi thức chung cũng tương tự như bên nội. Con cháu chúc tụng ông bà cha mẹ và ông bà cha mẹ mừng tuổi con cháu bằng những đồng tiền mới bọc trong giấy hồng điều tượng trưng.

Sau những nghi thức vừa trang trọng vừa đầm ấm thân tình như thế, ông bà cha mẹ con cháu thường tổ chức ăn cỗ Tết đông vui. Nghi thức chúc Tết và ăn ngày đầu xuân bao giờ cũng để lại ấn tượng sâu đậm cho mọi người, đặc biệt là tuổi thơ về hạnh phúc gia đình đầm ấm, có trên có dưới, đầy đủ, viên mãn.

Nếp sống đẹp ngày Tết thể hiện sự tri ân của con cháu với ông bà cha mẹ hai bên nội ngoại – cái gốc sinh thành và giáo dưỡng mình nên người.

Mồng 3 Tết Thầy

Sang ngày mồng 3, người Việt thường dành riêng đi lễ Tết thầy giáo. Không chỉ có các học trò học chữ đến với thầy dạy chữ mà chữ Thầy được người Việt mở rộng nghĩa là những bậc có công dạy chữ lẫn dạy nghề, dạy cả những bộ môn nghệ thuật như dạy đàn, dạy hát…

Người Việt có một câu thành ngữ chân phương, nôm na nói về vai trò người thầy là ‘Không thầy đố mày làm nên’. Công dưỡng dục thuộc về cha mẹ nhưng công lao dạy dỗ thành người hiểu biết, thành người có nghề nghiệp để sau này sinh sống và định vị cuộc đời mình trước nhân quần xã hội là người thầy. Với tinh thần tôn sư trọng đạo, người Việt quan niệm ‘Nhất tự vi sư, bán tự vi sư’ nghĩa là dạy một chữ là thầy, nửa chữ cũng là thầy – để tỏ lòng tri ân người có công khai tâm cho con người bằng trí thức, bằng chữ.

Ngày xưa cho dù làm quan đến tể tướng thì ngày Tết người học trò đến thăm thầy cũng vẫn một lòng tôn sư trọng đạo như thế. Thường thì ngày mồng 3 Tết, người đứng đầu hàng môn sinh – những người cùng học, không phân biệt tuổi tác, chức vị, vị trí xã hội, thường tụ họp ở gia đình thầy giáo, chúc Tết thầy.

‘Mồng 1 Tết Cha, mồng Hai Tết Mẹ, mồng 3 Tết Thầy’ là phong tục đẹp bắt nguồn sâu xa từ tinh thần trọng đạo nghĩa Uống nước nhớ nguồn, tôn sư trọng đạo mà từ ngàn xưa đến ngày nay, mỗi chúng ta đều nhắc nhớ và tâm niệm.