Chào bạn. Men gan do tế bào gan sản xuất ra, khi tế bào gan chết đi do lão hóa thì có một lương men gan được phóng thích vào máu ở nồng độ thấp và chỉ số này gần như cố định ở người bình thường. Khi men gan tăng cao chứng tỏ tế bào gan đang có hiện tường bất thường, nó có thể là bất thường tạm thời hoặc mạn tính hoặc là một mối nguy hiểm đe dọa với cơ thể nếu tế bào gan bị tổn thương.
Có 4 loại men gan chính là : Aspartate aminotransferase (AST hoặc SGOT), Alanine aminotransferase (ALT hay SGPT). Ngoài AST và ALT, có những enzym khác, phosphatase kiềm, Gamma-glutamyl transpeptidase (GGT).
- AST (SGOT) là một enzym ở bào tương và ty thể, thường được tìm thấy trong các mô gan, tim, cơ, thận và não, AST sẽ tăng cao khi tổn thương một trong những mô này.
- ALT (SGPT) là men trong bào tương, hiện diện chủ yếu ở tế bào gan, vì sự tăng ALT đặc hiệu cho tổn thương tế bào gan, vì vậy sự tăng ALT đặc hiệu cho tổn thương gan.
- GGT và Phosphatase kiềm: Mức GGT và AP tăng có thể là biểu hiện của tắc mật hoặc tổn thương, hoặc viêm đường mật. . Một số nguyên nhân gây tăng nồng độ GGT và Phosphatase kiềm như xơ gan mật tiên phát, bệnh gan nhiễm mỡ, viêm đường mật xơ hóa tiên phát, bệnh gan do rượu, u gan, bệnh gan cho thuốc, sỏi mật.
Men gan tăng cao do rất nhiều nguyên nhân. Một số nguyên nhân chính thường gặp bao gồm:
- Viêm gan do virus: Các vi rus gây viêm gan gồm có viêm gan A, B, C, D, E ...Tuy các virus này có các đặc điểm sinh học, đường xâm nhập khác nhau (như đường tiêu hóa, đường máu) nhưng đều gây viêm, tổn thương tại tế bào gan là tế bào đích. Trong đó viêm gan B và viêm gan C là một trong những nguyên nhân gây xơ gan và ung thư gan.
- Viêm gan, xơ gan do uống rượu bia:heo thống kê những người uống nhiều rượu bia có thể làm tổn thương gan và tăng men gan cao hơn gấp nhiều lần so với người bình thường, đặc biệt là rượu, nó hủy hoại tế bào gan, từ đó men gan tăng lên. Lượng men gan tăng ở người uống rượu, bia tùy thuộc vào liều lượng và chất lượng của rượu, bia.
- Bệnh về đường mật : Những người mắc các bệnh về đường mật như viêm đường mật, viêm túi mật, sỏi đường mật trong gan, teo đường mật trong gan hoặc áp -xe gan cũng có thể làm cho men gan tăng cao.
- Viêm gan tự miễn
- Tăng men gan do dùng thuốc
- Các bệnh truyền nhiễm gây tăng men gan khác: như sốt rét, sởi, sốt xuất huyết, nhiễm trùng huyết, Estein – Barr Virus (EBV) và Cytomegalovirus (CMV)...
Do rất nhiều căn nguyên gây tăng men gan vì vậy bạn nên khuyên người thân giữ gìn sức khỏe, tránh làm việc quá sức, không nên uống rượu bia và sử dụng các thuốc có hại cho gan. Và tiếp theo nên đưa người thân của bạn đến các cơ sở y tế chuyên khoa để có thể khám và chẩn đoán nguyên nhân gây tăng men gan và có hướng xử trí kịp thời.
Chúc bạn và gia đình luôn khỏe