Chào bạn!
Nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng khó nuốt. Các bệnh lý quan trọng và hay gặp là:
Hẹp thực quản do viêm thực quản nặng
Viêm thực quản là tình trạng lớp niêm mạc ở thực quản bị viêm do nhiều tác nhân. Phần lớn nguyên nhân gây viêm thực quản là do trào ngược acid từ dạ dày lên. Acid kích thích niêm mạc đoạn thực quản dưới gây viêm. Bệnh trào ngược dạ dày - thực quản là một thuật ngữ chung mô tả rất nhiều trường hợp có trào ngược acid, có hoặc không kèm theo viêm thực quản và các triệu chứng khác. Một biến chứng của viêm thực quản nặng kéo dài đó là gây sẹo hóa và làm hẹp đoạn thực quản dưới. Viêm thực quản do trào ngược acid là một bệnh lý thường gặp, nhưng những biến chứng hẹp thực quản gây ra tình trạng khó nuốt là một biến chứng ít gặp.
Ung thư thực quản
Ung thư thực quản là bệnh lý không thường gặp. Phần lớn các trường hợp xảy ra ở những người lớn hơn 55 tuổi, mặc dù những người trẻ tuổi hơn đôi khi cũng gặp. Chẩn đoán bệnh ở giai đoạn đầu giúp người bệnh có cơ hội chữa khỏi bệnh lớn nhất. Khó nuốt thường là triệu chứng đầu tiên và gây ra bởi khối u phát triển và làm hẹp lòng thực quản.
Hẹp thực quản do nguyên nhân khác
Mặc dù viêm thực quản và ung thư thực quản là 2 nguyên nhân hay gặp nhất gây hẹp thực quản, nhưng vẫn còn nhiều nguyên nhân khác, ví dụ như sau phẫu thuật hay xạ trị thực quản. Uống chất tẩy rửa hay các loại chất hóa học khác có thể gây phá hủy, sẹo hóa và hẹp thực quản.
Màng ngăn hay vòng thực quản
Đây là những khối u lành tính bất thường phát triển từ mô thực quản bình thường. Nguyên nhân này ít gặp. Nguyên nhân của nó chưa được biết rõ, mặc dù màng ngăn thực quản đôi khi cũng xuất hiện ở những người bị thiếu máu thiếu sắt. Màng ngăn hay vòng thực quản có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng gì nhưng chúng đôi khi gây khó nuốt.
Đờ thực quản
Đờ thực quản là bệnh lý tác động lên cả cơ và thần kinh chi phối cơ thực quản. Đờ thực quản đặc biệt tác động đầu tiên lên thần kinh làm mở cơ thắt giữa thực quản và dạ dày. Sau đó cơ này không thể co lại một cách phù hợp để đẩy thức ăn xuống. Ngoài ra, cơ thắt không mở ra đúng lúc làm cho thức ăn không thể qua thực quản vào dạ dày dễ dàng. Điều này làm bạn khó nuốt thức ăn. Nó chủ yếu gây ảnh hưởng ở người trưởng thành có độ tuổi 20-40. Phần lớn trường hợp đều không tìm thấy nguyên nhân tiềm ẩn và lý do tại sao mà thần kinh và cơ thực quản không hoạt động bình thường vẫn chưa được tìm ra.
Các bệnh lý thần kinh khác
Có nhiều rối loạn thần kinh cơ khác (bệnh lý thần kinh) mà có thể tác động lên thần kinh và cơ thực quản gây khó nuốt. Ví dụ như đột quỵ, co thắt thực quản, chứng rỗng tủy hay liệt hành tủy, bệnh nhược cơ nặng, bệnh xơ cứng bì rải rác, bệnh lý nơ-ron vận động, viêm da cơ, loạn dưỡng tăng trương lực cơ, bệnh Parkinson, bệnh Chagas. Tuy nhiên, nói chung, trong những trường hợp này, khó nuốt không phải là triệu chứng đầu tiên xuất hiện và cũng sẽ có rất nhiều triệu chứng khác.
Chèn ép từ bên ngoài vào thực quản
Sự chèn ép từ các cấu trúc cạnh thực quản đôi khi có thể ảnh hưởng đến chức năng thực quản gây khó nuốt. Ví dụ như, ung thư tuyến giáp, ung thư phổi hay tủy sống, phình động mạch lớn có thể chèn vào thực quản. Cũng giống như trên, các triệu chứng khác sẽ thường xuất hiện trước khó nuốt.
Túi thừa thanh hầu
Túi thừa thanh hầu là một bệnh ít gặp mà túi thừa tận cùng tách ra từ hạ họng (phần thấp nhất của họng). Phần lớn xảy ra ở những người trên 70 tuổi. Nó có thể không gây ra một triệu chứng nào nhưng có thể gây ra các triệu chứng như khó nuốt, cảm giác có khối gì ở trong cổ họng, nôn ra thức ăn, ho và khó thở.
Các nguyên nhân khác
Bao gồm: Các bệnh hiếm gặp khác nhau mà gây viêm nhiễm hay giảm chức năng thực quản; nhiễm trùng thực quản hay họng; ung thư dạ dày hay ung thư vùng họng; dị vật mắc lại thực quản (thường gặp ở trẻ em).
Cảm giác có u, cục
Đây không phải là nguyên nhân gây khó nuốt nhưng cần được nhắc đến ở đây. Cảm giác có u, cục là một thuật ngữ được sử dụng khi một người cảm thấy có một khối ở vùng hầu họng trong khi thực ra không thấy khối u khi thăm khám họng. Nhiều người trong trường hợp này có thể có cảm giác hay nhận thấy khó nuốt. Tuy nhiên, trong trường hợp này không có nuốt khó thật sự, vì vẫn có thể ăn và uống bình thường. Nhiều người cảm giác có u, cục chú ý đến triệu chứng này nhất khi họ nuốt nước bọt.
Để an tâm bạn hãy đi khám để bác sỹ soi kiểm tra chẩn đoán chính xác bệnh từ đó có hướng điều trị phù hợp.
Chúc bạn sức khỏe!