Bệnh sán lá gan có lây không?

Sán lá gan có 2 loại là sán lớn và sán nhỏ. Bệnh sán lá gan thường gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Lily & WeCare đi tìm hiểu về loại sán lá gan lớn (Fasciola hepatica) và vấn đề bệnh sán lá gan có lây không.

Bệnh sán lá gan có lây không?

Sán lá gan lớn thường sống ký sinh chủ yếu ở động vật ăn cỏ như trâu, bò... và còn xuất hiện cả ở chó, mèo và ốc. Tuy nhiên, bạn hãy yên tâm rằng bệnh sán lá gan không lây trực tiếp từ người sang người.

Con đường lây lan trứng sán để giúp sán lá gan xâm nhập cơ thể người hầu hết là từ phân người bệnh thải ra môi trường bên ngoài. Khi phân có chứa trứng sán xâm nhập các nguồn nước như hồ, ao, sông... hoặc qua các loại ốc thì sẽ phát triển thành những ấu trùng sán đuôi. Lúc này, nếu người sử dụng (uống nước lã, ăn rau sống, ăn ốc luộc) nguồn nước có chứa ấu trùng sán thì sẽ bị nhiếm bệnh sán lá gan.

Vì vậy, thực tế là người chỉ là một vật chủ ký sinh như bao nhiêu vật chủ khác, khi tình cờ ăn uống và sinh hoạt như ăn thực vật sống dưới nước như rau thơm, rau rút, rau cần, ăn ốc, ăn rau sống, uống nước chưa đun sôi... mà trong nước có ấu trùng sán lá gan thì sẽ nhiễm bệnh.

Trong môi trường tự nhiên, trứng sán nở thành ấu trùng lông ký sinh trong ốc rồi phát triển thành ấu trùng đuôi. Ấu trùng đuôi rời khỏi ốc và chuyển sang cuộc sống dưới nước, bám vào các loại thực vật sống trong nước để trở thành các nang trùng.

Sau khi vào dạ dày, tá tràng... các vỏ nang trùng bị phá hủy và giải phóng ra ấu trùng sán. Ấu trùng xuyên qua thành tá tràng vào ổ bụng rồi di chuyển đến gan, ấu trùng đục thủng bao gan rồi chui vào nhu mô gan để sinh trưởng và phát triển. Khi ở trong mô gan, chúng tiết ra các các chất độc phá hủy nhu mô gan gây ra các loại bệnh về gan như áp-xe gan...

Sau một thời gian từ 2 - 3 tháng phát triển ở nhu mô gan, sán trưởng thành có thể chui vào đường mật và tiếp tục phát triển, đẻ trứng... và nếu không được điều trị kịp thời thì sẽ dẫn đến tắc tuyến mật, sán mật và ung thư đường mật.

Ngoài ra, có một số rất ít trường hợp ấu trùng di chuyển lạc chỗ, nghĩa là chúng không di trú đến gan mà lại đến một số cơ quan khác như da, cơ, khớp, vú, thành dạ dày, đại tràng... và gây bệnh ở đó. Vì vậy, một số nhà chuyên môn đã gặp những trường hợp u đại tràng chẩn đoán nhầm là ung thư đại tràng.

Khi bệnh tiến triển thành áp-xe gan, nếu không điều trị kịp thời có thể áp-xe bị vỡ vào màng phổi, màng bụng, thành bụng... gây nên các bệnh khá nguy hiểm như viêm phúc mạc, nhiễm độc... rất nguy hiểm cho tính mạng.

Triệu chứng của bệnh sán lá gan

Bệnh sán lá gan lớn có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng tuổi mắc nhiều nhất là vào tầm 30 - 40 tuổi, và theo nghiên cứu thì người nữ mắc bệnh nhiều hơn người nam (từ 2 - 2,5 lần).

Hầu hết triệu chứng lâm sàng của áp-xe gan do sán lá gan lớn gây ra không có gì đặc biệt (chính vì vậy mà rất khó phát hiện bệnh nhân có bị sán lá gan hay không) như thường mệt mỏi vặt, sốt vặt, có thể sốt cao hoặc sốt nhẹ liên tục và triệu chứng sốt chiếm tỉ lệ khoảng 70 %, đau nhẹ ở hạ sườn phải cũng chiếm tỉ lệ chiếm 70 - 80 %, đôi khi thấy đau bụng âm ỉ không rõ vị trí, đi khám bệnh sẽ thấy gan bị sưng to và đau.

Một số trường hợp có biểu hiện bị rối loạn tiêu hóa bất thường như đột ngột chán ăn, tiêu chảy. Một số trường hợp lại gặp triệu chứng dị ứng da như mọc nốt sẩn trên da đùi, da mông, lưng... đem đến cảm giác ngứa, khó chịu. Một số người bệnh lại bị ho kéo dài đi kèm với đau tức ngực.

Nếu bạn sống ở một nơi đang có dịch sán lá gan, hoặc bạn là người hay ăn uống những đồ tái, chưa chín... thì nếu có những biểu hiện trên, bạn cần đi khám ngay lập tức để bảo vệ sức khỏe cho chính mình. Hiện nay, xét nghiệm bằng phản ứng ELISA sẽ cho kết quả chính xác nhất.

• Bà bầu ăn ghẹ có tốt không?

• Bà bầu 3 tháng đầu có nên ăn cua biển?

• Dinh dưỡng cho bệnh nhân ung thư

• Bí quyết ăn uống giúp bé phòng ngừa giun sán hiệu quả

• Ăn thực phẩm bẩn - Con đường chạy thẳng tới ung thư

Nguyên tắc điều trị và phòng bệnh sán lá gan

- Khi xác định được bạn chắc chắn đã mắc bệnh do sán lá gan lớn gây ra, bạn cần được yêu cầu điều trị càng sớm càng tốt để tránh để xảy ra các biến chứng nguy hiểm.

- Hiện nay, đã có loại thuốc điều trị đặc hiệu với loại bệnh sán lá gan này, tuy vậy bạn vẫn cần có chỉ định dùng thuốc hợp lý và được theo dõi của bác sĩ chuyên khoa. Người bệnh tuyệt đối không tự mua thuốc để điều trị.

- Trong trường hợp điều trị nội khoa tiến triển chậm có thể kết hợp điều trị ngoại khoa (chọc hút dịch, mủ áp-xe).

- Để tránh mắc bệnh thì bạn không nên ăn rau sống, không nên uống canh ốc nấu chưa chín hoặc uống nước chưa đun sôi.

- Rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

Bệnh sán lá gan có lây không? Bài viết đã cho bạn biết rằng bệnh sán lá gan không lây truyền từ người hay vật sang người. Ngoài ra, Lily & WeCare đã cung cấp những triệu chứng và biện pháp phòng ngừa/chữa trị bệnh sán lá gan cho bạn. Chúc bạn luôn mạnh khỏe!

Xem thêm:

• Ăn rau sống dễ nuốt... trứng sán dây lợn
  
• 3 sai lầm khi ăn rau muống cần lưu ý nếu không muốn bị bệnh nhiễm sán