Trong báo cáo 'Dự báo dân số thế giới 2017' của Tổng cục Thống kê, mức độ nữ hóa trong dân số cao tuổi ở Việt Nam là cao nhất trong khu vực ASEAN. Ở Việt Nam cũng như ở hầu hết các quốc gia khác trên thế giới, nữ giới chiếm tỉ lệ nhiều hơn nam giới trong dân số cao tuổi. Kết quả điều tra của Tổng cục Thống kê (2019) cũng cho thấy rằng, năm 2018 nữ giới chiếm 57,3% còn nam giới chỉ chiếm 42,7% trong số những người từ 60 tuổi trở lên.
Tuổi thọ trung bình của người Việt Nam năm 2019 là 73,6 tuổi; trong đó, tuổi thọ của nam giới là 71,0 tuổi. Tuổi thọ của nữ giới cao hơn so với nam giới, dẫn tới tỷ lệ người cao tuổi nữ sống cô đơn nhiều hơn nam giới. Hệ quả là nhiều phụ nữ cao tuổi có xu hướng sống một mình ngày càng cao và đối mặt với tình trạng thiếu sự hỗ trợ từ gia đình cũng như các hỗ trợ kinh tế - xã hội khác.
Người cao tuổi là nữ càng cần quan tâm hơn trước bối cảnh già hóa dân số. Ảnh Internet
Theo các chuyên gia, điều quan ngại là tuy tuổi thọ bình quân của người Việt Nam ngày càng tăng nhưng gánh nặng bệnh tật của người cao tuổi (NCT) nước ta là rất lớn. Trung bình một người cao tuổi Việt Nam mắc 3 bệnh với khoảng 95% người cao tuổi có bệnh, chủ yếu là bệnh mãn tính.
Theo Tổng cục Dân số (Bộ Y tế), hiện khoảng 67,2% NCT có tình trạng sức khỏe yếu, rất yếu, chỉ có khoảng 5% sức khỏe tốt. Tỷ lệ NCT nữ yếu cao hơn nam… NCT Việt Nam chủ yếu sống ở nông thôn, là nông dân, làm nông nghiệp, 72,3% sống với con cháu trong khi xu hướng cấu trúc gia đình đang thay đổi. Đời sống vật chất NCT còn nhiều khó khăn với 70% không có tích lũy vật chất, trong khi đó hệ thống bảo trợ, an sinh xã hội chưa đủ đáp ứng, chỉ có 30% NCT có lương hưu hoặc trợ cấp từ ngân sách nhà nước.
Trước những thách thức về già hóa dân số, TS Nguyễn Thị Phương Mai, Khoa Công tác xã hội, Trường Đại học Công Đoàn cho rằng, phụ nữ cao tuổi dễ bị tổn thương hơn do phải đối mặt với sự phân biệt giới tính lớn hơn, có tỷ lệ biết chữ và trình độ học vấn thấp hơn, có tỷ lệ mắc bệnh và khuyết tật cao hơn đồng thời phụ thuộc nhiều hơn về tài chính.
Nữ hóa dân số cao tuổi đặt ra yêu cầu cần có sự quan tâm đặc biệt cho phụ nữ cao tuổi do họ dễ bị tổn thương hơn và khó có cơ hội tiếp cận thị trường lao động để tạo ra thu nhập hơn so với nam giới. Chính vì thế, tạo sinh kế cho người cao tuổi đã khó, tạo sinh kế cho người cao tuổi là phụ nữ còn khó hơn rất nhiều trong bối cảnh hiện nay. Nhiều người cao tuổi là nữ giới sẽ có khoảng thời gian sống cô đơn không có bạn đời để chia sẻ cuộc sống bên cạnh. Điều này dễ ảnh hưởng đến sức khỏe về tinh thần và kéo theo đó là những vấn đề sức khỏe về thể chất.
Theo bà Trần Thị Hương - Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, một trong nhiều nguyên nhân khiến phụ nữ cao tuổi gặp rất nhiều khó khăn về kinh tế, gánh nặng gia đình, sức khỏe kém… là hiện vẫn còn nhiều người có quan niệm chưa đúng về vai trò của phụ nữ cao tuổi, các chính sách, chương trình của nhà nước còn bỏ qua sự tham gia của phụ nữ cao tuổi. Tình trạng bất bình đẳng giới, lạm dụng đối với phụ nữ cao tuổi vẫn còn tồn tại trong xã hội, trong nhiều gia đình và ngay cả trong phụ nữ cao tuổi.
Trong thời gian qua, để đẩy mạnh quan tâm tới người cao tuổi là nữ giới, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cũng đã thực hiện nhiều hoạt động hướng về phụ nữ cao tuổi, người cao tuổi như đẩy mạnh tuyên truyền về thích ứng với già hóa dân số, dân số già; tăng cường chăm sóc, phát huy vai trò phụ nữ cao tuổi… Tại các cấp hội vận động, hỗ trợ phụ nữ cao tuổi phát triển kinh tế thông qua hỗ trợ vay vốn, hướng dẫn sản xuất, kinh doanh; phổ biến, cung cấp kiến thức chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi; xây dựng thành công mô hình Câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau, Câu lạc bộ phụ nữ cao tuổi... thu hút sự tham gia tích cực của phụ nữ cao tuổi, được cộng đồng đánh giá cao.
Để chủ động với thực trạng già hóa dân số, các chuyên gia nhấn mạnh, phụ nữ hơn hết cần chuẩn bị những hành trang cần thiết ngay từ sớm để tránh bị động khi về già. Bản thân mỗi người cần có ý thức chuẩn bị cho tuổi già của mình từ khi còn trẻ, cả về thu nhập, sức khỏe và đời sống xã hội, không nên trông chờ hoàn toàn vào các chính sách của Nhà nước để đảm bảo cuộc sống tuổi già mà trước tiên phải tự đảm bảo cho chính mình.
Đồng thời, người cao tuổi cũng cần ý thức lúc còn khỏe, nên tiết kiệm một khoản tiền để có thể làm những gì mình muốn, đi những nơi mình thích; khi về già vừa chủ động cho bản thân vừa giúp cho con cháu bớt đi một phần nỗi lo nuôi cha mẹ già. Chuẩn bị một nơi dưỡng già trước khi về già cũng là điều cần thiết. Nếu ở cùng con cháu mà không dung hòa được sự khác biệt giữa hai thế hệ có thể ở riêng.
Thấy hữu ích thì LIKE và SHARE ngay nhé!